صیاد گراوند - کارشناسی ارشد زبان وادبیات عرب ،دانشگاه علامه طباطبایی تهران
مجید چگنی - دانشجوی دکترای زبان وادبیات عرب،دانشگاه لرستان

تحقیق حاضر با موضوع زبان دین از دیدگاه ملاصدرا است ، دینی بودن یک زبان به شیوه ی کاربرد یک زبان در درون بافتی خاص اشاره دارد و زبان درصورتی دینی می گردد که در تعقیب اهداف دینی و در راستای بیان باورهای دینی در درون زمینه خاصی از باورها یا آیینها بکار گرفته شود. دیدگاه ملاصدرا درباره زبان دین مشتمل بر دو بخش است : معناشناسى گزاره هاى دینى؛ و روش شناسى تفسیر گزاره هاى دینى. بخش اول دربردارنده دو نوع بحث مى باشد: 1. مباحث مربوط به وجودشناسى؛ 2. مباحث مربوط به معناشناسى. مهم ترین مبانى زبان دینی دیدگاه ملاصدرا عبارتند از: اصالت وجود، اشتراک معنوى وجود، تشکیک در وجود، مراتب هستى، مراتب انسان و مراتب وحى . ملاصدرا در بررسی زبان دین بر اساس اصل اصالت وجود و تشکیک در وجود، معتقد به حمل تشکیکی یا اشتراک معنوی درعین اختلاف د رمصادیق است که بر اساس این دیدگاه، مفهوم و معناى لفظ یکسان است، اما صدق آن بر مصادیق متفاوت است .ملاصدرا بر این باوراست که گزارههای کلامی گزارههایی بامعنایند و زبان دین را به زبان رمزی نزدیکتر میداند. ملاصدرا قرآن را نماد زبان دین معرفی می کند و بر همین اساس معتقد است که نمادین بودن کلمات قرآن بهجهت نزول کلمات از عالم جبروت و ملکوت به عالم ناسوت بوده است. ملاصدرا زبان قرآن رازبان رمزی و اشاره ای معرفی میکندو این از مهمترین مشکلات زبان دین است . از نظر ملاصدرا زبان قرآن چون که نماد زبان دین است ، باید ناظر به واقع باشد. از نظر ملاصدرا زبان دین برای همه انسانها نمادین نیست . زبان دینی به هیچ وجه نمی تواند استعاری و مجازی باشدو مهمترین راه برای فهم زبان دین ، راگزاره های دینی معرفی می کند

ملاصدرا ، دین ، زبان دین ، اشتراک لفظی ، اشتراک معنوی ، گزاره های دینی