بررسی رفتار شهروندی سازمانی و تاثیر آن بر رفتار و عملکرد کارکنان سازمانها

در دنیای پر چالش کنونی، سازمان ها به منظور رقابت در صحنه جهانی، ارضای نیازها و انتظارات مشتریان و سازگاری با ماهیت در حال تغییر شغل، در تلاشند تا کارکنانی را به کار گیرند که فراتر از وظیفه ونقش تعیینشده در شرح شغلشان عمل کنند زیرا اعتقاد بر این است که این رفتارهای فراتر از نقش در ارزشیابی عملکرد انعکاس می یابد، مشارکت کارکنان در برنامه ها را تحت تاثیر قرارخواهد داد و می تواند عاملی موثر بر درگیریشغلی، تعهد سازمانی و عزت نفس باشد. اکثر مدیران خواهان کارکنانی هستند که پیش از وظایف شرح شغل خود فعالیت می کنند آنها بدنبال کارکنانی هستند که به فراسوی انتظارات می روند و به میل خود دست به رفتارهایی می زنند که جزو وظایف رسمی شغلی شان نیست. بطور کلی آن دسته از رفتار های شغلی که تاثیر زیادی بر اثربخشی عملیات سازمان دارد توجه محققان و مدیران زیادی را به خود جلب کرده است. در گذشته محققان خود جهت بررسی رابطه میان رفتارهای شغلی و اثربخشی سازمانی ، اکثرا به عملکرد درون بخشی کارکنان توجه می کردند ولی رفتار شهروندی سازمانی شامل رفتار های اختیاری کارکنان است که جزو وظایف رسمی آنان نیست ومستقیما توسط سیستم رسمی پاداش در نظر گرفته نمی شود و میزان اثربخشی کل سازمانرا افزایش می دهد، در واقع اقداماتی ایثارگرایانه از سوی کارکنان سازمان بوده که برای رفاه و آسایش همکاران و تحقق اهداف سازمان انجام می شود. مفهوم رفتار شهروندی سازمانی، تحولی در حوزه رفتار سازمانی ایجادنموده است. این مفهوم مسلماً باعث شده است که سازمان ها نوآور، منعطف، بهره ور و در برابر بقا و موفقی تشان مسئول باشند در این مقاله سعی شده به مفهوم و چگونگی تاثیرات و اثرات مثبت این رفتار به موفقیت در عملکرد کارکنان بپردازد، لذا مفهوم رفتار شهروندی سازمانی، تحولی در حوزه رفتار سازمانی ایجاد نموده است، اما در ایران هنوز مفهومی ناآشنا به حساب می آید. بر همین اساس می توان رفتار شهروندی سازمانی را "روان کردن حرکت ماشین اجتماعی سازمان" نامید از این رو کارکنانی که در کمک به دیگران فراتر از وظایف شغلیشان عمل می کنند و از سیاستهای پذیرفته شده سازمان پیروی می کنند به بهتر شدن و غنای محیط عمومی کار کمک می کنند بنابراین بر کل سازمان تاثیری مثبت دارند به عبارت دیگر رفتار سازمانی، فعالیت های کاری و رسمی است و به عملکرد موثر سازمان کمک می کند. این رفتار به عنوان عملکرد زمینه ای یا رفتار سازمانی اجتماعی مطرح است.

Keywords:

رفتار شهروندی سازمانی , کارکنان , عملکرد