علی شیخی نژاد - پژوهشکده بیوتکنولوژی - سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران – مجتمع تح
نسرین معظمی
سید محمد حیدریان
فرهاد هرمزی

آنزیمهای پکتینولیتیک (پکتینازها) دسته ای از آنزیمهای هیدرولیتیک تجزیه کننده پکتین می باشند که قادرند مواد و ترکیبات پکتینی را که عمدتا در دیواره سلول گیاهی قرار دارند تجزیه نمایند. این آنزیمها در صنعت تولید آبمیوه، دارای اهمیت بوده و به منظور کمک به صاف کردن، شفاف کردن و افزایش بازدهی، مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از این آنزیمها کارآیی عمل استخراج را بالا می برد و با کاهش ویسکوزیته و حذف مواد جامد و معلق در مراحل پرس کردن و فیلتراسیون باعث افزایش بازده می گردند. میکروارگانیسم ها از جمله قارچها تولید کننده صنعتی این آنزیم ها هستند. در این تحقیق، سویه M153 آه با بکارگیری روش های Mutation & Selection از سویه قارچ Aspergillus sp. ATHUM-3482 حاصل گردیده بعنوان تولید کننده مورد استفاده قرار گرفت. انواع محیطهای کشت در سیستمهای تخمیری متفاوت پس از بهینه سازی شرایط مورد استفاده قرار گرفت و میزان تولید انواع آنزیمهای پکتینولیتیک شامل پلی گالاکتوروناز (PG)، پکتین لیاز (PL) و پکتین استراز (PL) مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص می شود که در محیط کشت نیمه جامد نسبت به محیط کشت مایع، کمپلکس آنزیم بیشتری تولید می گردد و همچنین حداکثر میزان تولید آنزیم در این محیط نسبت به سیستم بستر جامد در زمان کوتاهتری انجام می پذیرد. در این محیط با بکارگیری ذرات جامد در یک سوبسترای محلول سعی شده است تا از مزایای محیط تخمیری بستر جامد و محیط کشت مایع، در کنترل فرآیند تولید آنزیم و نیز سهولت در استحصال آنزیم تولیدی استفاده شود. علاوه بر این، از آنجا که در محیط کشت نیمه جامد، از تفاله چغندر قند بعنوان تنها منبع کربن استفاده می شود، می توان از این محیط که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر است، برای تولید آنزیم در مقیاس صنعتی استفاده نمود.

آنزیمهای پکتینولیتیک، تخمیر، آسپرژیلوس