زهرا عرفانی زاده - مربی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه پیام نور مرکز اراک ، ایران

حرم حضرت معصومه به عنوان مهمترین عنصر معماری و شهری قم در طول تاریخ شهر، همواره مورد توجه حاکمان و دولت ها بوده و در هر دوره دستخوش تغییرات عمده ای گشته است. در این مقاله در پاسخ به اینکه آیا تفاوتی در نگرش به ساخت فضاهای زیارتی در دوره معاصر نسبت به دوره قاجار به وجود آمده است؟ دو صحن از دو دوره مختلف حرم یعنی صحن اتابکی از دوره قاجار و صحن صاحب الزمان مربوط به دوره معاصر، مورد بررسی قرار گرفته و با هم به قیاس برده شده اند. در این جا هر دو صحن از دیدگاه معماری و تزیینات معرفی و به تفاوت ها و شباهت های آن ها پرداخته شده است. این تحقیق کیفی و توسعه ای به روشی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مشاهده و عکسبرداری سازمان یافته است. در نهایت امر، مقایسه میان دو صحن، تفاوت هایی را در تناسبات، هندسه و تزیینات و رویکردهای طراحی نمایان می سازد.

حرم حضرت معصومه(س)، صحن اتابکی، صحن صاحب الزمان، شرکت مشاورین پیرراز