هدی حکمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر

هدف دراین مقاله بررسی تأثیر مسائل سیاسی اجتماعی روز بر موضوعات مورد انتخاب نگارگران در دو مکتب هرات وتبریز است. این پژوهش تلاش میکند به سوالاتی با عنوان: آیا سیاست های دولت ها و مسائل اجتماعی در انتخابموضوع برای نگارگران تأثیرداشته است، بپردازد.موضوعی که بیش از همه در تمامی مکاتب نگارگری ایران به تصویر کشیده شده موضوع «آبتنی کردن شیرین»مربوط به یکی از بخش های داستان «خسرو شیرین نظامی گنجوی» است. این مقاله به مطالعه موردی این موضوع در دو مکتب نگارگری هرات و تبریز می پردازد و ضمن بررسی زبان تصویری و تکنیک به کار رفته در نگاره ها، از حیثجامعه شناختی در انتخاب موضوع نگاره ها مورد تحلیل قرار می دهد. در پایان این پژوهش به تأثیر مستقیم سه نهاداجتماعی، دین، دولت و خانواده بر روی هنر و سوژه های مورد توجه نگارگران اشاره می شود.در یک جمع بندی کلی، یافته های این پژوهش نشان می دهد از آنجا که شاهکارهای ادبی در کتابخانه های سلطنتیدر دسترس هنرمندان بوده و آنها از طریق ارتباط با دربار، این کتب را در اختیار می گرفتند، نگارگران و موضوعاتمورد توجه آنها، تحت تأثیر مستقیم دربار قرار داشته است. حمایت دولت در روند کلی نگارگری، تأثیر مستقیم و به سزایی داشته و این تأثیر در موضوعات تصاویر نگارهها و ساختار تجسمی آنها مشاهده میشود. نگارگر در اکثر مواقعتحت تأثیر سفارشی بوده که از طرف حامی خود به وی داده می شده.

نگارگری، مکتب هرات ، مکتب تبریز، نظامی گنجوی، خسرو و شیرین