بابک خیرزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه معماری و شهرسازی، قزوین، ایران
زهره داودپور - استادیار و عضو هیئت علمی شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین

دولت پس از اصول ششگانه مصوب 1342، و به ویژه بعد از اصلاحات ارضی، در سیاست خرد و کلان خود به رانتنفت تکیه نمود. درآمد رانت در اقتصاد شهرهای کشور بسیار موثر واقع شد. سرمایه گذاری و درآمدهای نفتی در شهرها درکنار سیاست ها و اقدامات دولت موجب رشد تعداد، جمعیت و عملکرد شهرها شد، به نحوی که این دگرگونی ها سبب شدتا شهرها، بسیار بی قواره گسترش یابند. شهر ارومیه از جمله شهرهایی است که پس از انقلاب اسلامی به شدت تحتتاثیر سیاست های دولت قرار گرفته است و به ویژه از دهه 50 به بعد جمعیت و مساحت آن بسیار افزایش یافته است و ازآنجا که این شهر بر بستر زمین های کشاورزی قرار گرفته است، با تاثیرپذیری از اقدامات دولت، بخش وسیعی از اراضیکشاورزی پیرامون این شهر به زیر ساخت و ساز و کاربری های شهری رفته است. مقاله حاضر در طی شش فصل کهشامل فصل اول به بررسی کلیات تحقیق، فصل دوم بررسی انواع دیدگاه ها و نظریات، فصل سوم بررسی نوع روش تحقیق،گردآوری اطلاعات پرداخته است، فصل چهارم به بررسی ویژگی های منطقه مورد مطالعه پرداخته شده است؛ همچنین درفصل پنجم کوشیده است به شیوه توصیفی و تحلیلی و با استفاده از دو روش کتابخانه ای- اسنادی و میدانی که شاملاطلاعات مربوط به تصاویر ماهوارهای و عکس های هوایی از پایگاه زمین شناسی آمریکا و همچنین اطلاعات جمعیتی،اقتصادی و ... از مرکز آمار ایران، طرح تفصیلی شهر ارومیه می باشد، ضمن بررسی سیر پیدایش، و با بهره گیری از علمسنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تکوین و رشد این شهر طی چند دهه اخیر، مهمترین عوامل و سازوکارهای ناشی از اقدامات دولت که در گسترش فیزیکی شهر ارومیه موثر بوده است را شناسایی کند و از طرفی نوع ومیزان و جهات گسترش شهر و تاثیر آن در تغییر کاربری اراضی شهر را معین نماید و در آخرین فصل این مقاله به بحث،نتیجه گیری و ارائه راهکارها پرداخته شده است .

دولت،گسترش پیرامون شهری، ارومیه، کاربری زمین، علم سنجش از دور و سیستم اطلاعاتجغرافیایی