قاسم لکزاشکور - کارشناس ارشد مخاطرات آب و هوایی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان

یکی از مهمترین بلایای آب وهوایی که هرساله پیامدهای زیست محیطی مخربی را درطبیعت به جای می گذارند موج گرمایی است . موجگرمایی شدید می تواند باعث مرگ و میر افراد جامعه به خصوص ساخورده ها، کودکان و گارگرانی که در فضای باز کار می کنند بیشتر درمعرض خطر هستند. هدف مطالعه حاضر، تعیین و شناسایی روند (Humidex) در 3 شهرستان خراسان رضوی کشور شامل مشهد، سبزوارو تربت حیدریه برای دروره آماری 2010-1980 میلادی می باشد. بدین منظور جهت محاسبه شاخص Humidex از داده های آب و هوایی دما (T) و رطوبت نسبی (RH) بر حسب سانتیگراد و بصورت ماهانه استفاده گردیده است. سپس به منظور واسنجی اثر گرمایش جهانی بر تغییرات شاخص ، از آزمون ناپارامتریک منکندال استفاده گردید. از نظر آماری بالاترین میانگین ماهانه Humidex برای غالب ایستگاه های مطالعاتی مربوط به ماه های می، ژوئن، ژوئیه و اوت می باشد که مقادیر Humidex در بسیاری از موارد بالاتر از مقادیر آستانه احتمال وقوع تنش حرارتی بود.بنابر این بعد از ارزیابی تغییرات شاخص Humidex بوسیله روش منکندال مشخص گردید که همه ایستگاه های مطالعاتی، ماه ها دارای روند معناداری که غالبا شامل ماه های گرم سال می باشند، روندها صعودی می باشد که این به معنای افزایش ریسک رخدادهای موج گرمایی می باشد.پس به طور کلی شاخص Humidex جهت تعیین دوره های بحرانی آب و هوایی و پیش بینی احتمال وقوع موج گرمایی در آسایش انسانی موثر بوده و می تواند راهنمای مناسبی برای مدیریت بحران جهت انجام به موقع اقدامات پیش گیرانه باشد.

گرمایش جهانی، بیوکلیماتولوژی، شاخص Humidex، اقلیم زیستی، موج گرمایی