تحلیلی بر نگرش جامعه میزبان به اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان شبستر)

توسعه صنعت گردشگری علاوه بر اشتغال، تولید و درآمد در کشور، تقویت همکاری و مشارکت مردم، حفظ و احیاء منابع طبیعی و آثار باستانی را نیز به دنبال خواهد داشت. با توجه به توان های تاریخی، فرهنگی و طبیعی شهرستان شبستر، ظرفیت های بالقوه فراوانی برای جذب گردشگری وجود دارد که حاکی از پتانسیل ها و قابلیت های گردشگری منطقه می باشد و چنانچه مدیریتی پویا در زمینه برنامه ریزی گردشگری این شهرستان اعمال شود، علاوه بر آثار مثبت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فراوان برای ساکنان و کمک به توسعه منطقه، می تواند آثار منفی زیستی محیطی را هم به حداقل ممکن کاهش دهد. پژوهش حاضر به بررسی اثرات گردشگری از دیدگاه جامعه میزبان جهت افزایش منافع اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی و کاهش اثرات منفی زیست محیطی در شهرستان شبستر می پردازد. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر پژوهش از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی، همبستگی و به حلاظ هدف کاربردی است و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری پژوهش را مردمان ساکن شهرستان شبستر تشکیل می دهند که با استفاده از روش کوکران حجم نمونه 383 مورد انتخاب شد. به منظور تجزیه و تحلیل و پردازش داده ها و آزمون فرضیات از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده استفاده شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که از دیدگاه جامعه محلی، گردشگری در شهرستان شبستر اثرات مثبت اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی را به دنبال داشته است به طوری که تنوع فعالیت های اقتصادی، ایجاد اشتغال کسب درآمد بهبود زیرساخت ها، افزایش سطح رفاه، حفظ میراث فرهنگی و تاریخی، ارتقاء سطحی آگاهی، آشنایی مردم با فرهنگ های مختلف، غنی شدن تجارب فرهنگی افراد، انتقال ارزش های فرهنگی مثبت و احیای سنت های محلی از جمله مؤلفه های تأثیرگذار در توسعه اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی شهرستان محسوب می شوند. همچنین نتایج نشان می دهد که علیرغم وجود تأثیرات مثبت، گسترش گردشگری پیامدهای منفی را بر کیفیت محیط زیست شهرستان از جمله: ریخت و پاش زباله ها در مکان های گردشگری و آلودگی محیط، بالا رفتن ترافیک، آسیب رساندن به مزارع و باغات میوه و ... داشته است.

Keywords:

جامعه میزبان , گردشگری , اثرات اقتصادی , اثرات اجتماعی- فرهنگی , اثرات زیست محیطی , شهرستان شبستر