احمد آفتاب - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری
عرفان رحیمی - دانشجوی کارشناسی شهرسازی، دانشگاه پیام نور ارومیه
حسین جلیلی - دانشجوی کارشناسی شهرسازی، دانشگاه پیام نور ارومیه

یکی از موضوعات حیاتی قرن بیست و یکم برای دانشمندان شهری در ارتباط با پایداری شهر، نوع فرم شهر(فشردگی یا پراکنش) و حومه نشینییا نوشهرنشینی است. در واقع حرکتی از شهر ماشینی به سمت شهر آینده و احیاء مجدد شهری است. لذا آگاهی از فرم فضایی و شکل شهر میتواند نقش مهمی در میزان موفقیت برنامه ریزان شهری داشته باشد در این راستا، هدف پژوهش حاضر شناخت الگوی رشد شهر ارومیه به منظوربرنامه ریزی جهت دستیابی به یک الگوی بهینه است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است و برای شناخت الگوی رشدشهر از مدل های هلدرن، آنتروپی شانون، موران و گری استفاده شده است. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد که؛ الگوی رشد شهرارومیه به صورت پراکنده است و این امر موجب ناپایداری زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و در نهایت شکل شهری شده است. با توجه بهپیامدهای نامطلوب رشد پراکنده و در راستای دستیابی به توسعهی پایدار و شکل پایدار شهری به نظر می رسد؛ روش تمرکز غیرمتمرکز (تبدیلشهر تک مرکزی به چندمرکزی بر پای هی متراکم سازی و افزون سازی فعالیت ها در مراکز فرعی) با تأکید بر اصول و راهبردهای رشد هوشمندشهری بهترین الگو برای گسترش کالبدی – فضایی شهر ارومیه در آینده باشد.

فرم شهری پایدار، رشد پراکنده، رشد فشرده، شهر ارومیه