اعظم حمامی - دانشجوی کارشناسی ارشد فرآوری مواد معدنی ، دانشگاه شهید باهنر کرمان
امیرعلی یوزباشی - استادیار شیمی، پژوهشکده نیمه هادی ها ، پژوهشگاه مواد و انرژی
محمد رنجبر - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمد پازوکی - دانشیار پژوهشکده انرژی - پژوهشگاه مواد و انرژی

از عمده کاتالیست هایی که در پروسه هیدروژناسیون روغن های خوراکی مورد مصرف قرار می گیرد، کاتالیست نیکل است که معمولاً بر سطح موادی چون سیلیکا یا آلومینا قرار دارد . این کاتالیست ها پس از غیر فعال شدن جزء مواد ضایعاتی قرار می گیرند و با توجه به مقدار قابل توجه نیکل در آنها، منابع ثانویه مهمی از نیکل بحساب می آیند و لذا تلاش های زیادی انجام شده تا نیکل موجود در آنها بطوری اقتصادی مورد استحصال قرار گیرد . از عمده روش های استحصال نیکل از این ضایعات، روش های هیدرومتالورژی می باشد که در آن ابتدا فرآیند لیچینگ توسط حلال مناسب انجام می شود . در این تحقیق استحصال ترکیبات نیکل از ضایعات کاتالیستی )NiO/SiO2( مستعمل در هیدروژناسیون روغن های نباتی مورد مطالعه قرار گرفته است . در عملیات استخراج، نیکل موجود در این کاتالیست با استفاده از اسید سولفوریک، نیتریک و کلریدریک به عنوان حلال بازیابی شده است . پارامترهای موثر بر بازیابی نیکل مانند غلظت اسید، زمان واکنش و دما مورد مطالعه قرار گرفته اند . نتایج نشان داد که تحت شرایط مورد استفاده ، هر سه اسید قابلیت انحلال نیکل را تا حدود %90 در دمای حدود 90 درجه را دارا می باشند . هر چند استخراج نیکل با اسید نیتریک نسبتاً از بازدهی بیشتری برخوردار بود

ضایعات کاتالیستی، لیچینگ، بازیابی نیکل