سیدکامبیز خاموشی سرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه هنر ومعماری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، ایران
حسن سجادزاده - استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی سینا همدان
مهدی صادق احمدی - مربی دانشکده هنر و معماری شهید صدوقی یزد

شواهد و مدارک باستان شناسی حاکی از آن است که محوطه تاریخی بیستون از روزگاران کهن، ماوای نسل های بیشماری بوده است. موقعیتجغرافیایی و استراتژیک، وجود سراب ها ، نهرها و رودخانه های پر آب، منابع طبیعی فراوان، چشم اندازهایی زیبا و شکوه و عظمت کوه بیستون باعثشده تا از روزگاران کهن ، مجموعه تاریخی ارزشمندی در آن پدید آید. عبور جاده قدیم ماد به بابل و نیز مسیر جاده ابریشم از بیستون می گذشته است.به گونه ای که مورخان از بیستون به عنوان یکی از ایستگاه های جاده شاهی دوره اشکانی یاد می کند. اما سالهای طولانی همه چیز از بین رفت، حالاپس از قرن های بسیار متولی این مجموعه عظیم مرد سالخورده ای است که گوئی با خاطرات فراموش شده این کتیبه ها و نقوشهای برجسته و ... از یادرفته است. سوال مهمی که در ذهن هر بیننده نقش می بنند و شاید چالش اصلی بافتهای تاریخی ایران، بخصوص محوطه تاریخی بیستون باشد اینست که،عامل اصلی تداوم و بقاء حیات یک بافت یا محوطه تاریخی چیست؟ روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی -تحلیلی است.هدف مقاله این است که با استفاده از معیارهای طراحی و ارزیابی مسیرهای پیاده مدار ، بی هویتی ، بی روحی و ... را از بافت یا محوطه تاریخی همچنینمجموعه ها و فضاهای طراحی شده گرفت و محیطی قابل پیاده روی، پرتحرک و سر زنده با تعامل اجتماعی اجرا و به بهره برداری رسانید. ایجادمحورهای پیاده می تواند به عنوان یکی از روشهای احیای مجموعه های تاریخی مورد استفاده قرار گیرد، زیرا پیاده روها پذیرای گروه های مختلفی ازشهروندان می باشند و علاوه بر نقش ارتباطی و دسترسی، مکانی امن و راحت برای تماس اجتماعی، گردش و تماشا و ... فراهم می آورند. شرکتافراد در یک فضا، خاطرات مشترکی از آن بدست می دهد که احساس تعلق به محیط را افزایش می دهد و در نهایت سبب حضور فعال مردم در یکبافت یا محوطه تاریخی می شود که برای تداوم و بقای حیات آن امری بسیار مؤثر و ضروریست.

معیارهای طراحی و ارزیابی ، مسیرهای پیاده مدار ،محوطه تاریخی بیستون