امنه عبداللهی - دانشجوی کارشناسی ارشد و عضو انجمن جغرافیا

تأثیرات متقابل فضایی و روابط عملکردی بین شهرها با نواحی پیرامونی و از آن جمله نواحی روستایی واقع در حوزه نفوذ آنها، به مرور منجر به تغییرات مختلف در عرصههای گوناگون میگردد. تغییرات ساختار جمعیتی )مهاجرت روستا شهری، تخلیه - جمعیتی روستاها و...( و تغییرات ساختار کارکردی و اقتصادی)متزلزل شدن اساس و بنیاد تولید کشاورزی و گسترشفعالیتهای حاشیهای و غیر تولیدی و ....( از جملهی آنهاست. در این میان، از جمله تغییرات مهمی که عمدتاً متأثر از شهرها بوده و در دهههای اخیر در برخی از نواحی روستای ایران مشاهده میشود، همانا تغییرات کارکردی در آنهاست. نواحی روستایی حوزه نفوذ کلانشهر تبریز و از آن جمله باسمنج، از این قاعده مستثنی نبوده و به دلیل شرایط خاص اکولوژیکیعرصهای تکمیلی برای کلانشهر تبریز محسوب میشوند. به همین دلیل اینگونه روستاشهرها ضمن تأثیرپذیری از کلانشهر تبریز، تغییرات عمدهای را در ساختار کارکردی خود شاهد هستند. به احتمال زیاد وجود مشکلات و معضلات عدیده موجود در کلانشهر تبریز(اعم از گرانی زمین و مسکن، آلودگی بیش از حد هوا و سایر عوامل)به عنوان عوامل دافعه و در مقابل، ارزانی زمین و مسکن، پاکیزگی هوا، جاذبه های گردشگری و .... در مناطق روستایی به عنوان عوامل جاذبه عمل کرده و برخی از شهرنشینان را به سکونت در روستاهای پیرامونی سوق میدهند. در این مقاله برای تبیین چگونگی تغییرات کارکردی صورت گرفته و عوامل تأثیر گذار بر آن، کلانشهر تبریز و روستاشهر باسمنج به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. هدف اصلی از تدوین مقاله حاضر، بدست آوردن شناخت دقیق و علمی در خصوص عوامل تأثیرگذار بر تغییرات کارکردی روستاشهر مورد مطالعه میباشد. مقاله حاضرعلاوه بر اینکه داده های مهمی را در خصوص چگونگی این تغییرات به دست میدهد

تغییرات کاربری اراضی، روستاشهر، حوزه نفوذ، باسمنج، کلانشهرتبریز AHP