حسین رضویان - دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
ارینب محمودی اجاق - دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

در سال های اخیر بررسی و مطالعه ادبیات از منظرهای مختلفی صورت گرفته است و نتایج متفاوتی را در بر داشته است.یکی از این دیدگاه ها، زیان شناسی نقشگراست. در این مقاله تلاش بر آن است تا بر اساس مکتب نقش گرایی و با در نظر گرفتنفرا نقش های معرفی شده توسط هلیدی به بررسی شعر آرش کمانگیر سروده سیاوش کسرایی پرداخته شود. هلیدی در دستور نقش گرای نظام مند خود سه فرانقش را برای بررسی و تفسیر معنا معرفی می کند.. فرا نقش بینا فردی مربوط به ارتباط و تعامل ما با دیگران و بیان نگرش ما نسبت به آنهاست، در این فرا نقش گوینده از زبان به مثابه ابزاری برای ورود بهرویداد گقتاری بهره می جوید. در شعر آرش ، شاعر با استفاده از ابزار موجود در نظام زبان به ساده ترین شکل ممکن ، داستانی حماسی را روایت می کند و گزارشی فصیح و صریح از وقایع مورد نظرش ارائه می دهد.تعامل و ارتباط میان شخصیتها در این منظومه، از گسترهی بیشتری برخوردار است؛ به بیان دیگر، نقش بینافردی زبان در این شعر از حضوری پررنگ حکایت دارد و زبان در شکل گیری آن نقشی محوری را ایفا میکند.او این کار را با کمک زمان حال ساده و وجه اخباری انجام می دهد و با عدم بکارگیری فعل امر و انواع ادات داستان را ساده و بی پیرایه نقل می کند. یعنی استفاده از بهترین امکانات روایتگری و درگیر ساختن خواننده در داستان.

دستور نقش گرای نظام مند، هلیدی، فرانقش بینافردی، منظومه آرش کمانگیر، سیاوش کسرایی