الناز اسدیان - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا
کتایون تقی زاده - دانشیار، دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا
علی وکیلی اردبیلی - دانشیار، دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا

درمیان انبوه چالش هایی که نسل امروز با آن روبروست، وضعیت و نگرانی های زیست محیطی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند. رشد سریع مصرف انرژی در سطح جهان، نگرانی هایی را پیرامون دشواری تامین انرژی، اتمام منابع آن و اثرات زیست محیطی بهمراه داشته است. در این میان، ساختمان ها از بزرگترین مصرف کنندگان انرژی در کشور بوده به قسمی که میزان مصرف انرژی تنها در بخش ساختمانهای خانگی، تجاری و عمومی 36% از کل انرژی مصرفی کشور می باشد. با توجه به این سهم بالا، بکار بردن راهکارهایی در راستای مصرف بهینه انرژی از جانب شمار زیادی از کشورهای جهان و شکل گیری مفاهیمی همچون "معماری سبز" و " معماری پایدار" امری بدیهی می نماید. حال اگر این پایداری در رابطه با فعالیت های ساختمانی و محیط مصنوع صورت گیرد، تحت عنوان ساختمان پایدار یا ساخت و ساز پایدار شناخته می شود. با پیدایش مفهوم "ساختمان هوشمند"، ساختمان ها دیگر نه تنها به عنوان مصرف کننده انرژی شناخته نمی شوند بلکه به عنوان تولید کننده انرژی و قادر به بازیافت آن مطرح می گردند. هدف اصلی بکارگیری این ساختمان ها کاهش مصرف انرژی در کنار افزایش آسایش و سطح رفاه ساکنین می باشد. دامنه وسیع عوامل درگیر در طراحی این ساختمان ها دشواری تصمیم گیری طراحان را در فاز مفهومی به همراه داشته که این امر رویکردی چندمعیاره در ارزیابی فاکتورها را طلب می کند. در این مقاله ضمن بررسی تمامی عوامل تاثیر گذار بر این تصمیم گیری, 69 معیار در قالب 8 گروه مسائل زیست محیطی و انرژی، انعطاف پذیری و کاربرد فضا، مسائل هزینه ای، آسایش کاربر، بهره وری کاری، ایمنی و امنیت، فرهنگ و فناوری دسته بندی گردیده است. یافته های این پژوهش با ارائه بینشی تفصیلی از معیارهای تصمیم گیری، به درک دیدگاه ذی نفعان کلیدی کمک کرده و مقدمه ای برای ارزش گذاری معیارها از دیدگاه آنان می باشد.

مصرف انرژی، معماری پایدار، ساختمان هوشمند، معیارها و زیرمعیارهای تصمیم گیری