غلامرضا سبزقبایی - استادیار گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء(ص) بهبهان، ایران
اذین عزیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی های محیط زیست دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء (ص) بهبهان

سدهای انحرافی از جمله سازه های متقاطعی محسوب می شوند که مانع صعود ماهی ها به بالادست می شوند.گونه های مختلفی از ماهی های رودخانه ای همواره بطور غریزی جهت تخم ریزی و نیازمندی های دیگر به بالادست مهاجرت می نمایند. راه ماهی ها سازه هایی هستند که در مجاورت سد های انحرافی و دیگر سازه های متقاطعی که مانع این مهاجرت شده اند، احداث می شوند. این سازه ها مانند نردبان امکان صعود وگذر ماهیان را از موانع فراهم می آورند. الگوی جریان در راه ماهی، تاثیر بسیار مهمی در ایجاد یک معبر امن و دوست داشتنی جهت جذب وصعود ماهیان دارد. آشفتگی زیاد جریان می تواند عامل کاهنده ی سرعت ماهی ها محسوب شده و ضمن بروز جراحت به ماهی ها، باعث تاخیر یا عدم خروج ماهی ها از راه ماهی گردد. احداث سدها بر روی رودخانه در سالهای اخیر در کشور ما سیر صعودی داشته است و به دلیل افزایش تقاضای استفاده از آب و نیرو با توسعه جامعه این روند ادامه خواهد داشت. برای توسعه پایدار و استفاده بهینه از منابع طبیعی ضرورت دارد آثار زیانبار توسعه و مهار منابع انرژی طبیعی را تا حد امکان تقلیل نمود. تأثیر احداث سدها بر محیط زیسترودخانه ها و حیات آبزیان قابل تامل بوده و در منابع مختلفی ذکر شده است.

راه ماهی، مهاجرت ماهی ها، زیست محیطی، رودخانه، الگوی جریان