سمانه رحیمیان - کارشناس ارشد مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
مریم جلیلیان عطار - دانشجوی دکترا در رشته مدیریت سیستم های اطلاعات، پردیس قم، دانشگاه تهران
علی زارع میرک آباد - رشته آینده پژوهی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

امروزه فرآیند یکپارچه سازی اطلاعات از اهمیت درخوری در پیاده سازی و تحقق دولت الکترونیک برخوردار است و از مراحل بالای مدل های بلوغ آن به شمار می آید. یکپارچه سازی اطلاعات از طریق فراهم نمودن اطلاعات جامع، به روز و به موقع، سیاست گذاران و تصمیم گیران را در انجام وظایشان یاری می رساند. یکپارچه سازی در دولت الکترونیک را می توان به عنوان "تشکیل یک موجودیت بزرگ از نهادهای دولتی، به طور دائم یا موقت به منظور ادغام فرآیند ها و تسهیم اطلاعات میان آن ها" تعریف کرد. تحقق دولت الکترونیک از طریق ایجاد یک سیستم یکپارچه اطلاعات ریسک های خاص خود را دارد. اگر چه تحقیقاتی موجود است که به بررسی علل شکست پروژه های دولت الکترونیک پرداخته اند، اما توجه قابل توجهی به مدیریت ریسک در طرح های متناظر نشده است. پژوهش حاضر سعی دارد تا موانع تحقق و توسعه دولتی الکترونیک در ایران را از طریق شناسایی و بیان ریسک های موجود و مختمل از میان بردارد. این مقاله به کارگیری رویکرد روشی کیفی، ریسک های تحقق دولت الکترونیک را در طرح سامانه یکپارچه اطلاعات اقتصادی ایران واقع در وزارت امور اقتصادی و دارایی شناسایی و دسته بندی می نماید. برای رسیدن به این هدف، از یک استراتژی تحقیق با دو گام استفاده شده است. در گام اول، ادبیات موجود در رابطه با دولت الکترونیک، یکپارچه سازی اطلاعات و ریسک های یکپارچه سازی اطلاعات مورد بررسی قرار گرفته است و آگاه یک چارچوب پایه و اولیه برای گام بعدی ایجاد گردیده است. در گام دوم تحقیق، یک مطالعه موردی اکتشافی انجام گرفته و یک چارچوب، شامل بخش های منابع انسانی، ذینفعان، منابع، فرهنگ، داده و قوانین و مقررات پیشنهاد شده است. جامعه آماری این تحقیق مدیریان و کارشناسان خبره طرح بوده و به کمک روش نمونه گیری گلوله برفی 7 نفر از آنان به صورت غیرتصادفی انتخاب شده اند. در این تحقیق از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته به منظور شناسایی و طبقه بندی ریسک ها استفاده شده و در نهایت مصاحبه ها به کمک ابزار تحلیل تم مورد تحلیل قرار گرفه اند. بنا بر نتایج تحقیق، چارچوب پیشنهادی شامل بخش های فناوری، فرآیند ساختار، نیازمندی ها، منابع انسانی، ذینفعان، منابع، فرهنگ، داده و قوانین و مقررات می باشد. همچنین نتایج گویای آن است که رسک هایی نظیر کیفیت پایین اطلاعات، کمبود تعهد مدیران، نبود زیرساخت های کافی و وجود موانع و محدودیت های قانونی جهت دستیابی به اطلاعات بین سازمانی از اهم ریسک های شناسایی شده می باشد.

دولت الکترونیک، یکپارچه سازی اطلاعات، ریسک، روش کیفی