علی کوثری سیوکی - دانشجوی کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی خاوران
سیدمحمدرضا علوی مقدم - استادیار گروه عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد
کیوان بینا - استادیار گروه عمران، موسسه آموزش عالی خاوران

فلات مرکزی ایران و از جمله استان خراسان رضوی به لحاظ اتکا به منابع آبی، به شدت وابسته به منابع آب زیرزمینی هستند. این آبخوان ها به عنوان مهم ترین منبع آب، با سرعت چشمگیری در حال تخلیه هستند. طرح ها و اقدامات مختلفی از سوی مراجع مربوطه برای کنترل افت سطح آب زیرزمینی در دست انجام است. در چند سال اخیر و پیرو برق دار کردن چاه های برداشت آب در آبخوان های استان، امکان نصب کنتورهای هوشمند فراهم شده است. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان تأثیر نصب کنتورهای هوشمند بر روند افت تراز آب زیرزمینی در یکی از آبخوان های استان ( مطالعه موردی : مه ولات ) طرح ریزی شده است. با استفاده از سطح آب پیزومترها و روش های مختلف درون یابی می توان برای هر نقطه موردنظر سطح آب زیرزمینی را تخمین زد. در این پژوهش با استفادده از نرم افزار Arc Gis نقشه های هم تراز، هم افت و هم عمق آب زیرزمینی رسم گردیده است. این نقشه ها به عنوان مهم ترین ابزار محاسبات تغییرات حجم آبخوان در بازه زمانی سال های قبل و بعد از نصب کنتور هوشمند مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد نصب کنتورهای هوشمند در بازه زمانی سه ساله بعد از نصب نسبت به بازه زمانی سه ساله قبل از نصب، به میزان 38/37 درصد کاهش حجم آبخوان و 40 درصد کاهش افت سطح آب زییرزمینی مؤثر بوده است.

افت تراز آب زیرزمینی، کنتور هوشمند آب، آبخوان مه ولات- فیض آباد