امین رحمتعلی خزاعی - کارشناس ارشد علوم محیط زیست ،دانشگاه زنجان
سجاد نجفی - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی،دانشگاه خوارزمی

با توجه به ورود علوم و فناوری های نوین به حوزه صنایع دفاعی در طول 100 سال اخیر، این صنعت ساختاری کاملاً متفاوت با گذشته پیدا کرده و آثار مخرب آن بر محیط زیست نیز به شکلی اغراق آمیز فزونی یافته است به گونه ای که براساس مطالعات علمی انجام شده، فعالیت های نظامی مسبب خسارت های جبران ناپذیر از قبیل پاک تراشی جنگل ها، آلودگی منابع و نابودی تنوع زیستی است. بنابراین با توجه به گستردگی و شدت تخریب های به وجود آمده، مجامع بین المللی به همراه برخی دولت ها بر خلاف خط مشی گذشته خود که بر اساس بی تفاوتی نسبت به مسائل زیست محیطی استوار بود، برای مقابله با این معضل و به منظور بررسی فعالیت های نظامی و آثار آن بر محیط زیست اقداماتی را انجام داده اند.نقطه عطف این اقدامات، کنفرانس سازمان ملل با موضوع توسعه و محیط زیست در سال 1992 بود، جایی که دولت های حاضر در اجلاس اذعان کردند فعالیت های نظامی گذشته یکی از عوامل تأثیرگذار بر تخریب و نابودی منابع طبیعی بوده است. این اتفاق را می توان سرآغاز مجاهدت های قانونی برای نظم بخشیدن و پایش آثار زیست محیطی فعالیت های نظامی دانست . در این مقاله ضمن اشاره ای اجمالی به آثار مخرب فعالیت های نظامی بر محیط زیست و مرور نشست های جهانی مرتبط با آن، به اهمیت پی ریزی و اصول زیست محیطی در ارتباط با فعالیت های نظامی و لحاظ نمودن این موارد در سه مرحله بنیادی شامل برنامه ریزی، آموزش و عملیات می پردازیم.

فعالیت نظامی،محیط زیست،برنامه ریزی،آموزش ،عملیات