زهرا خاکی فیروز - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران ،ایران
مریم امیدی نجف آبادی - عضو هیات علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

در چارچوب رویکرد معیشت پایدار ،سرمایه اجتماعی بحث برانگیزترین و سخت ترین سرمایه برای اندازه گیری از اعتماد ، درک متقابل، ارزشهای مشترک و دانش حظش شده اجتماعی مدی باشدد .در ایدن مقاهده ، نتایج بررسی ساز و کارهای موثراجتماعی و راهبردهای مناسب در مدیریت خشکسالی با تاکید بر معیشت پایدار از دیدگاه کارشناسان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی با روش دهظی ارائه شده است .به این منظور ابتدا ساز و کار های اجتماعی مدیریت خشکسالی توضیحی داده میشود و سپس با ارائه شواهدی از تاثیر ساز و کار اجتماعی در مدیریت خشکسالی و ارائه راهکارهایی در این زمینه در آذربایجان شرقی مسئله پژوه تعریف خواهد شد .در ادامه روش پژوه به روش دلفی و از راه مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از 12 نظر از متخصصان تبیین و در پایان نیز یافتههای این پژوه ، توصیف و تحلیل میشوند . براساس یافته های این پژوه ، اعضای پانل دهظی در مجموع 15 گویه را سازو کارموثر اجتماعی و 14 گویه را ،راهبردهای مناسب بر مدیریت خشکسالی تشخیص داده اند .نتایج درخصوص گویه های مربوط به سازو کار اجتماعی مورد بررسی نشان داد که همکاری گروهی در تغییر ارزشهای مشترک در طی زمانهای مواجه با خشکسالی، در اختیار قدرار دادن اطلاعات به سایر روستائیان و وجود انگیزه اقتصادی مشترک در بین روستاییان در افزایش همکاری مهمترین عامدل بدوده اسدت و در زمینه راهبردها، ساده سازی شرایط تسهیلات بانکی، بهره گیری از دان بومی و تجارب کشاورزان در جهت مدیریت خشکسالی و برگزاری میز گردهای گروهی در خصوص مدیریت بهینه آب و استفاده از آبیاری مدرن مهمترین عامل بوده است .

سازو کارهای اجتماعی، راهبردها، مدیریت خشکساهی، معیشت پایدار