مسعود شایسته آذر - گروه ارتوپدی، مرکز تحقیقات ارتوپدی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
محمد یوسف پور - گروه طب سنتی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
شادی شایسته آذر - دانشجوی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران پردیس رامسر، ایران
سمیرا آقاجانی - کارشناسی فناوری اطلاعات سلامت، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران

عسل یکی از نعمت های بزرگ الهی است که از فرآورده های زنبور عسل به دست می آید. خداوند متعال، عسل را شفابرای مردم می داند و این امر را نشانه ی روشنی برای اندیشمندان می شمارد: «فیه شفاء للناس ان فی ذلک لایه لقومیتفکرون». در حدیثی پیامبر(ص) فرمودند: «هیچ مریضی، به مانند نوشیدن عسل شفا پیدا نمی کند». در سالهای اخیر نشانداده شده که عسل تأثیر ممانعت کننده ای بر رشد شصت گونه باکتریایی اعم از هوازی، بی هوازی، گرم مثبت و گرم منفیداشته است. همچنین اثرات ضد قارچی عسل بر روی تعدادی از مخمرها و گونه هایی از آسپرژیلوس و پنسیلیوم نیز گزارششده است. در متون قدیم بیان شده که عسل زرد کمرنگ (Pall Yellow Honey) از ناحیه Attioca بهترین عسل است و ارسطو وقتی که درباره عسل بحث می کند به عسل زرد رنگ به عنوان یک ماده مؤثر در درمان زخم های چشم و زخم های پوستی اشاره می کند. امروزه عسل Straw Berry-Tree Honey از منطقه Sardinia یکی از بهترین عسل های شناخته شده است که دارای بهترین خصوصیات درمانی است.

عسل، طب سنتی، طب مدرن، عسل در اسلام، خواص درمانی