علیرضا میلاجردی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم تغذیه، دانشکده تغذیه و رژیم شناسی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران
فهیمه حقیقت دوست - دکتری تخصصی تغذیه، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ایران
لیلا آزادبخت - استاد، مرکز تحقیقات امنیت غذایی و گروه تغذیه جامعه، دانشکدهی تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان. گروه تغذیه جامعه دانشکده علوم تغذیه و رژیم- نویسنده مسئول: اصفهان، دانشکدهی تغذیه و علوم غذایی، مرکز تحقیقات امنیت غذایی و گروه تغذیه جامعه

زعفران ادویه ای است که تاکنون اثرات پیشگیرانه و درمانی آن بر علیه سرطان در مطالعات دیده شده است. با این وجودنگرانی هایی در مورد سمیت زعفران بر علیه سلول های طبیعی وجود دارد. این مرور برای اولین بار به صورت منظم سمیتزعفران و اجزای آن را بر ضدسلول های سرطانی و طبیعی بررسی کرده است. برای جستجوی مطالعات انگلیسی ازپایگاه های Science Direct ،Pub Med و Google Scholar و برای مقالات فارسی از پایگاه SID و Magiran استفاده شد. در مجموع 65 مقاله انگلیسی و 5 مقاله فارسی در این مرور استفاده شدند. براساس یافتهها، زعفران از طریق مهار سنتز RNA و DNAو افزایش آپوپتوز، سمیت انتخابی بر ضدسلولهای سرطانی دارد. کروسین زعفران به واسطه تغییراتی در سطح ژن و القای آپوپتوز در سلول های سرطانی به عنوان مهمترین ترکیب ضدسرطانی زعفران شناخته می شود. کروستین ممکن است از طریق کاهش سنتز RNA, NDA و پروتئین، مهار RNA پلی مراز II در سلول های نئوپلاستیک و تداخل با ساختار هیستون HI و HI-NDA رشد تعدادی از سلول های سرطانی را مهار کند. زعفران، کروسین و کروستین آن در مدل های حیوانی نیز اثرات ضدسرطانی و پیشگیری کننده از سرطان در انواع زیادی از سرطان ها نشان می دهند. از طرفی LD50) Lethal dose 50%) برای زعفران و اجزای آن بر ضدسلول های طبیعی بسیار زیاد است. بنابراین، زعفران، کروسین و کروستین زعفران اثرات سمیت انتخابی بر ضد سلولهای سرطانی و اثرات پیشگیرانه از سرطان دارند. در عین حال سمیت زعفران و اجزای آن بر ضد سلول های طبیعی بسیار کم است و در دریافت دهانی، غیرسمی هستند.

زعفران، سرطان، سمیت زعفران، کروستین، کروسین