روح الله شهنازی - استادیار دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
زهرا دهقان شعبانی - استادیار دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

یکی از راهبردهایی که تجربه موفقی را برای بسیاری از کشورهای توسعه یافته مبتنی بر اقتصاد دانش محور به همراه داشته، تشکیل و گسترش مناطق ویژه با کریدورهای علم و فناوری است. محوریت کار در این کریدورها مبتنی بر اصل کارایی جمعی و شکل گیری پیوندهای پیشین و پسین بین بنگاه های درون کریدور است. این مناطق از مسیرهای متعددی تأثیر مثبت بر رشد منطقه ای دارند که هدف این مقاله تعیین آنها است. همچنین در این مقاله اثرات سیلیکون والی به عنوان اولین و بزرگترین کریدور علم و فناوری دنیا بر شاخص های رشد منطقه ای بررسی شد ه است. نتایج تئوریک مقاله نشان می دهد کریدورهای علم و فناوری از مسیرهایی چون حل مشکل بنگاه های کوچک و متوسط (با استفاده از ساختار خوشه ای و شبکه ای در سازماندهی صنایع کوچک و متوسط)، بهبود رقابت پذیری (از طریق افزایش بهره وری مبتنی بر محل استقرار شرکت ها، با هدایت سریع و پیشرفت نوآوری و با ترغیب تشکیل کسب و کارهای جدید)، افزایش نوآوری و ارتقاء فناوری، بهبود کارآفرینی، افزایش سرمایه گذاری مخاطره پذیر (با توجه به قوانین حمایتی و بیمه ای کریدورها از سرمایه های مخاطره پذیر و پرداخت یارانه ریسک سرمایه گذاری در کریدورها نسبت به بیرون) و صرفه جویی های ناشی از کریدور (شامل صرفه جویی های بیرونی، صرفه جویی های ناشی از تجمیع، صرفه جویی های ناشی از مقیاس و صرفه جویی های ناشی از تنوع) بر رشد منطقه ای اثرگذار است. نتایجی که تجربه سیلیکون والی در زمینه جذب سرمایه های مخاطره پذیر، افزایش اشتغال، افزایش درآمد سرانه و در نهایت رشد منطقه ای، مؤید آن است.

مناطق ویژه علم و فناوری، سرمایه های مخاطره پذیر، کارآفرینی، سیلیکون والی