فاطمه مهدیزاده سراج - استادیار گروه مرمت دانشکده معماری دانشگاه علم وصنعت ایران
شیما رحیمی - دانشجوی فوق لیسانس مرمت ابنیه و بافتهای تاریخی

وجود احساس ناامنی در برابر زلزله، زندگی در بافتهای تاریخی را دچار اخلال کرده و در بسیاری موارد سبب تخلیه و یا ایجاد زمینه های دیگر برای ویرانی آنها شده است. نگاهی دقیق به سایتهای تاریخی نشانگر آن است که طراحان و معماران انها، با آگاهی و علم و در سلسله ای متداول از تجربیات انتقالی به راه حلهایی دست یافته بوده اند، که درزمان حاضر بی توجهی بدانها آسیبهای جدی بر پیکرده بافتهای تاریخی وارد کرده و خواهد کرد. یکی از این موضوعات یکپارچگی و پیوستگی در بافتبوده که هر یک از عناصر موجود در بافت به عنوان جزئی متصل به دیگری و به صورت عنصری مفرد و مجزا عمل می کرده است. با نگاهی به آنچه از بافتهای تاریخی در شهرهایی مثل یزد وکاشان باقی مانده ، می توان این یکپارچگی راملاحظه نمود . این موضوع با توجه به پیشرفتهایی که در علوم زلزله صورت گرفته بیشتر مورد تایید قرار می گیرد. به اینجهت که خواص مصالح به کار رفته و پیوستگی در این بافتها سبب میشده است که آزاد سازی انرژی زلزله به صورت ویرانی اماکن نبوده و با انتقال آن از یک جزء به جزء دیگر سبب میرایی آن شده و تاثیرات آن را کاهش دهد. این موضوع در بازارها نمود بیشتری داشته و دیده شده که با تخریب قسمتی از بازار و از بین رفتن زنجیره ی میرایی انرژی ، سرعت تخریب بسیار بالا رفته است. با توجه به نکات ذکر شد به نظر میرسد که در جهت حفظ و مقاوم سازی بافتهای ارزشمند و تاریخی اولین گام حفظ یکپارچگی و جلوگیری از ایجاد انقطاع و شکست در آن می باشد. درگام بعدی لازم است قسمتهایی را که در اثر عوامل گوناگون تخریب گردیده با مصالح مناسب مورد بازسازی قرار داد تا زنجیره پیوسته احیا گردد. این مقاله برای اثبات نظریه ی فوق دو شیوه را به کار خواهد گرفت: 1- بررسی تاریخی: مطالعه بر روی بافتهای موجود و تحقیق در زمینه وقایع روی داده و زلزله های تاثیر گذار و بررسی محل و میزان خسارتها . 2- بررسی ضوابط آیین نامه ای موجود مرتبط در ارتباط با ساختمانهای بنایی غیر مسلح.

بافتهای تاریخی، یکپارچگی، مقاوم سازی، زلزله، بازار کاشان