اشرف السادات شکرباغانی - استادیار پژوهشکده برنامه ریزی درسی و نوآوری های آموزشی، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش

این پژوهش با هدف ارزیابی درک دانش آموزان سال سوم دبیرستان و دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد درباره مفاهیم الکتریسیته ساکن و با روش پژوهش توصیفی پیمایشی انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل همه دانش آموزان سال سوم دبیرستان شهر تهران و همه دانشجویان رشته مهندسی کامپیوتر نرم افزار و مهندسی فناوری اطلاعات (دوره کارشناسی) و دانشجویان رشته فیزیک حالت جامد (دوره کارشناسی ارشد) دانشگاه پیام نور تهران واحد رباط کریم در سال تحصیلی 92 ـ 1391 بودند. نمونه آماری را 285 نفر شامل 125 نفر از دانش آموزان سال سوم دبیرستان (68 نفر رشته ریاضی و 57 نفر رشته تجربی)، 130 نفر دانشجویان کارشناسی (۷۲ نفر رشته مهندسی کامپیوتر و 58 نفر رشته مهندسی فناوری اطلاعات) و30 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد (رشته فیزیک با گرایش حالت جامد) تشکیل داده بودند. برای گردآوری اطلاعات از یک آزمون تشخیصی شامل شش سوال چند گزینه ای در باره الکتریسیته ساکن در حد محتوای درسی کتاب فیزیک سوم دبیرستان، استفاده شد، روایی محتوایی این ابزار را نظرات 20 تن از دبیران فیزیک تایید کردند و پایایی آن به کمک آلفای کرونباخ، 0/87، برآورد گردید. آزمون در شرایط عادی کلاس و بدون اطلاع قبلی شاگردان و دانشجویان مورد نظر به اجرا گذاشته شد. بعد از اجرای آزمون، در سطح توصیفی از مقادیر فراوانی، درصد فراوانی و رسم جداول و نمودارهای مربوطه استفاده شد. سپس برای ارزیابی میزان درک فراگیران، از روش ارزیابی مفهومی استفاده گردید. در این روش، گزینه های انتخابی در چهار دسته: درک کامل، درک جزیی، کج فهمی و عدم درکقرار گرفتند. یافته های این پژوهش تصورات و کج فهمی های جدیدی درباره مفاهیم الکتریسیته ساکن را نشان داده است. بر پایه این یافته ها، ضرورت دارد تا در بازبینی برنامه های درسی و مواد آموزشی فیزیک که اخیراً توسط وزارت آموزش و پرورش در حال انجام است، به منظور سازماندهی مفاهیم الکتریسیته ساکن و مدل سازی آنها در کتاب های درسی توجه بیشتری مبذول گردد.

کج فهمی، الکتریسیته، دانش آموزان سال سوم دبیرستان، دانشجویان کارشناسی، دانشجویان کارشناسی ارشد