نادر مدافع بهزادی - دانشجوی دکترای اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه فردوسی مشهد و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم
پرویز رضوانی مقدم - استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
محسن جهان - دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور مطالعه ویژگی های رشدی و عملکرد گیاه دارویی وسمه (Indigofera tinctoria L) در واکنش به تاریخ کاشت و تراکم بوته، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه بم در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. چهار تاریخ کاشت ( 15 فروردین، 30 فروردین، 14 اردیبهشت و 29 اردیبهشت ) به عنوان فاکتور اصلی و چهار تراکم کاشت ( 15،25، 35 و 45 بوته در متر مربع ) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، قطر کانوپی و تعداد جانبی وسمه در دو چین اول و دوم بودند. نتایج نشان داد که اگرچه اثر تاریخ کاشت به ویژه در چین اول بر رشد وسمه معنی دار نبود، ولی کاشت زودهنگام موجب بهبود رشد و عملکرد گردید. تراکم بوته تأثیر معنی داری روی خصوصیات مورد مطالعه وسمه در هر دو چین داشت. بیشترین ارتفاع بوته و قطر کانوپی، در چین اول مربوط به تراکم 45بوته در متر مربع و به ترتیب برابر با 80/29 و 24/25 سانتی متر مشاهده شد.

ارتفاع بوته، قطر تاج پوشش گیاهی، تعداد شاخه جانبی