ماندانا خسروی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
عبدالرزاق دانش شهرکی - استادیار گروه مهندسی زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
مهدی قبادی نیا - استادیار گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
کرامت الله سعیدی - استادیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

تنش خشکی به عنوان مهم ترین عامل محدود کننده عملکرد محصولات گیاهان زراعی، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، تقریباً بر کلیه فرایندهای رشد گیاه تأثیر گذار است و شرایط محیطی بسیار سخت و نامناسبی را برای رویش استقرار گیاهان فراهم می آورد. در این شرایط ارائه راهکارهایی جهت کاهش خسارت های حاصل از تنش خشکی لازم و ضروری می باشد. این تحقیق به منظور بررسی اثر تیمار بیولوژیک بر کاهش خسارت حاصل از تنش خشکی بر رشد ریشه به عنوان مهمترین اندام جذب آب و مواد غذایی، طراحی و اجرا شد. بدین منظور آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح تنش خشکی ( 100 درصد آبیاری کامل ( به عنوان شاهد )، 75 و 50 درصد آبیاری کامل ) و بیوپرایم با 8 سطح شامل عدم تلقیح باکتریایی ( به عنوان شاهد ) و تلقیح با باکتری هایی از جنس های sp، Azotobacter sp، Pseudomonas fluorescence، Mycobacterium sp، Rhodococcus sp، Pseudomonas putida، Bacillus و Corynebacterium sp در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر باکتری و تنش خشکی بر وزن تر و خشک ریشه، طول ریشه، حجم ریشه، سطح ریشه و نسبت ریشه به اندام هوایی معنی دار بود. با توجه به نتایج، استفاده از باکتری های محرک رشد نقش مهمی در افزایش رشد ریشه داشت. از بین تیمارهای مورد بررسی، باکتری های ازتوباکتر و پسودوموناس پوتیدا بیشترین میزان تأثیر را نسبت به شاهد بر صفات مورد مطالعه داشتند.

باکتری های محرک رشد، طول ریشه ، گیاهان دارویی، خشکی