سید مهدی اسماعیل زاده - کارشناسی ارشد رشته تغذیه دام
غلامعلی نهضتی پاقلعه - دکترای تغذیه دام استادیار گروه علوم دامی دانشکده پردیس علوم کشاورزی
علی نوری امام زاده - دکترای تغذیه دام استادیار دانشگاه آزاد اسلامی گرمسار

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات مکمل سازی آب ماست، توده قارچی کامبوجا در جیره غذایی زنبور عسل بر میزان فعالیت تخم گذاری ملکه و وزن بدن زنبوران کارگر انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار شاهد (آب و شکر به نسبت یک به یک )، آب ماست، توده قارچی کامبوجیا که به میزان 0/5 درصد به آب و شکر اضافه شدند. هر تیمار در 6 تکرر ( کندو) که از لحاظ جمعیت با هم برابر بودند، انجام شد. طول دوره آزمایش 45 روز بود. بزدید و نمونه برداری از کندوها 2 بار و در روزهای 30 و 45 دوره برای میزان پرورش نوزاد، جمعیت کلنی انجام شد ولی وزن زنبورهای کارگر و آنالیز شد. تیمارهای ماست و کامبوجیا به SAS تولید عسل در آخر دوره ثبت شد. داده ها با استفاده ازنرم افزار آماری (p<0/01) طور معنی داری باعث افزایش نوزادان، جمعیت کلنی و وزن زنبورهای کارگر نسبت به تیمارهای شاهد شد ولی تفاوت در تولید عسل در بین تیمارها از لحاظ آماری معنی دار نبود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان دهنده این امر است که مکمل کردن آب ماست و توده قارچی کامبوجیا می تواند جهت افزایش توان تخم گذاری ملکه و همچنین افزیش سلامتی کلنی مورداستفاده قرار گیرد.

زنبور عسل، تغذیه، آب ماست، کامبوچا، پرورش نوزاد