علی ضیایی - کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت ساخت
طهماسب مظاهری - عضو هیئت علمی دانشکده فنی دانشگاه تهران
محسن قدمی - دانشیار دانشگاه علوم و تحقیقات

امروزه مسئله عمده مطرح در حیطه مدیریت پروژه بیش از آنکه تکنیکهای خاص مدیریت پروژه ها باشد، نحوه نهادینه سازی مدیریت پروژه در سازمانهای پروژه محور و بهره مندی از مزایای دراز مدت ناشی از آن میباشد . مدلهای بلوغ که ابتدا در حیطه پروژه های نرم افزاری توسط مدل بلوغ قابلیت (CMM) معرفی گردیده اند در حال حاضر در پیکره دانش مدیریت پروژه نیز مطرح شده و از اهمیت خاصی برخوردار هستند . موسسه بین المللی مدیریت پروژه (PMI) آخرین حلقه از انتشارات خود را تحت عنوان مدل بلوغ سازمانی مدیریت پروژه ارائه کرده است که این خود گواهی بر این مدعاست . در این مقاله هدف بررسی مدلهای معتبر بلوغ و بررسی رویکرد آنها به تعالی سازمانی میباشد . در این راستا پنج مدل معتبر شناسایی و بررسی شده است که شامل -1 مدل بلوغ سازمانی مدیریت پروژه OPM3 ارائه شده در سال 2003 توسط انستیتو بین المللی مدیریت پروژه (PMI) ، این مدل در حال حاضر به عنوان جامعترین مدل در حیطه بلوغ مدیریت پروژه پذیرفته شده است . -2 مدل بلوغ قابلیت یکپارچه (CMMI 2006) انستیتو نرم افزار دانشگاه کارنگی ملون به عنوان پیشرو مدلهای بلوغ و یکی از پرکاربردترین آنها . -3 مدل بلوغ مدیریت پروژه ارائه شده توسط موسسه ،PM Solution 20024 - مدل بلوغ مدیریت پروژه، بر نامه و پرتفولیو P3M3 از موسسه ،2006 OGC 5 مدل بلوغ مدیریت - پروژه مطرح شده توسط 2001 H.Kerzner میباشد . با توجه به اهمیت و اعتبار بیشتر دو مدل OPM3 و CMMI سعی شده است بررسی آنها به صورت کاملتری صورت گیرد تا بتوان رویکرد آنها را درک نمود . به منظور ساختاردهی و طبقه بندی مدلها به گونه ای که ضمن رساندن مفهوم امکان مقایسه نیز بین آنها وجود داشته باشد . تمامی مدلها علیرغم تفاوت نسبتا عمده در رویکرد و ارکان آنها هر یک از این مدلها در چهار قسمت بررسی شده اند که شامل مقدمه ای بر مدل ، ایده های اساسی ، سطوح بلوغ و نحوه به کارگیری میباشد .

مدل بلوغ ، تعالی سازمانی، الگوهای برتر، بررسی تطبیقی، سازمان استراتژی محور