مقایسه رشد بهره وری کل عوامل تولید بخش های اقتصادی ایران

اندازه گیری بهره وری ابزاری سودمند برای تحلیل تغییرات عملکرد در طی زمان و پیدایش علل آن است . مقایسه بهره وری شاخه های مختلف تولیدی در سطح بین المللی و بین بخش ها و زیربخش های مختلف به موسسات کمک می کند تا ضمن تبیین وضعیت خود با استفاده از تجارب دیگران به بهبود و ارتقاء سطح بهره وری خود بپردازند . بنابراین در این مطالعه با استفاده از آمارهای مربوط به تعداد شاغلین، ارزش موجودی سرمایه و ارزش افزوده بخش های مختلف اقتصادی و کل اقتصاد کشور برای سالهای 1370-82 ، رشد بهره وری کل عوامل تولید با استفاده از مدل مانده سولو مورد اندازه گیری و تحلیل قرار گرفته است . همچنین بهره وری های جزئی نیروی کار و سرمایه محاسبه شده و بخش های اقتصادی از این نظر نیز مورد مقایسه قرار گرفته اند . در نهایت میانگین نرخ رشد بهره وری کل عوامل به تفکیک سالهای برنامه های پنجساله اول تا سوم توسعه محاسبه شده و مورد مقایسه قرار گرفته است . نتایج مطالعه نشان می دهد که بخش ارتباطات دارای بیشترین نرخ رشد بهره وری کل عوامل و بخش بازرگانی، رستوران و هتلداری دارا ی کمترین نرخ رشد بهره وری کل عوامل در بین بخش های اقتصادی در طول دوره مورد بررسی است . شایان ذکر است که در طول دوره مورد بررسی، میانگین نرخ رشد بهره وری کل عوامل بخش کشاورزی در بین 11 بخش اقتصادی از 3 بخش ارتباطات، آب و برق و بخش خدمات موسسات مالی، پولی، بیمه، مستغلات و حرفه ای و تخصصی، پایین تر و از سایر بخش ها و همچنین از میانگین نرخ رشد بهره وری کل عوامل تولید کل اقتصاد کشور بالاتر می باشد . علاوه بر این، متوسط نرخ رشد بهره وری کل عوامل تولید برای بخش کشاورزی در طول برنامه اول و سوم توسعه مثبت و در طول برنامه دوم توسعه، منفی است .

Keywords:

بهره وری کل عوامل تولید , رشد , شاخص , بخش های اقتصادی , ایران