رضا شمس الدین وندی - کارشناس ارشد مدیریت کشاورزی، دانشگاه تهران
ایرج صالح - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
حبیب الله سلامی - دانشیارگروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران

هدف از انجام این مطالعه ارزیابی سودآوری واحدهای پرورش ماهی قزل آلا در استان ایلام و بررسی عوامل موثر بر سودآوری این واحدها می باشد . برای تجزیه و تحلیل سود آوری و عوامل موثر بر آن، از شاخصهای سود آوری و آزمونهای t و " من وایت نی " استفاده شده است . نتایج نشان می دهد که عواملی نظیر سن، میزان تحصیلات، فاصله تا بازار، تعداد دوره های آموزشی گذرانیده شده و طول دوره پرورش، اثر معنی داری بر موفقیت واحدهای پرورش دهنده ماهی دارد . با توجه به تعیین دو گروه موفق و کمترموفق ملاحظه گردید که میانگین شاخصهای سودآوری شامل نسبت درآمد به هزینه کل (TR/TC) و بازدهی سرمایه شخصی (ROE) در گروه کمترموفق به ترتیب 1/07 و 5/88 و در گروه موفق به ترتیب 1/33 و 25/9 می باشد . میانگین حاشیه قیمت محصول ( که بیانگر سهم هزینه های تولید در قیمت فروش محصول می باشد ) بر اساس شاخصهای نسبت درآمد به هزینه کل و بازدهی سرمایه شخصی در گروه کمتر موفق به ترتیب 92 درصد و 91 درصد و در گروههای موفق 76 درصد و 74 درصد می باشد . از آنجا که نتایج بیانگر آن است که پتانسیل ارتقاء بهره وری و بهره گیری کارآمدتر از نهاده های تولید در مزارع پرورش ماهی وجود دارد، لذا توصیه میشود که رشد و افزایش تولید، که مستلزم توجه بیشتر برنامه ریزان بخش شیلات کشور نسبت به بهبود کارائی در زمینه بهره برداری بهینه از نهاده های تولیدی می باشد مورد توجه بیشتری قرار گیرد . همچنین با توجه به ساختار انحصار خرید حاکم بر بازار محصول و نیز نوسانات قابل توجهی که در رابطه با قیمت فروش محصول وجًًود داشته و معمولا به ضرر تولیدکننده می باشد، ایجاد تشکل های غیردولتی و تعاونی و نیز برطرف ساختن مشکلات بازاریابی و فروش محصول توسط بخش دولتی و غیردولتی پیشنهاد میگردد

ارزیابی طرح، شاخصهای سودآوری، شیلات، مزارع ماهی قزل آلا، استان ایلام