محمود معین الدین - کارشناس ارشد آبخیزداری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس

هدف این تحقیق بررسی اثر ویژگی های ریشه درختان جنگلی بلوط به منصور سازگاری با شرایط خشک سالی و کمبود آب در منطقه دشت برم کازرون می باشد. منطقه دشت برم کازرون با ارتفاع متوسط 1٬650 متر از سطح دریا و میانگین بارندگی 645 میلی متر ، دمای متوسط سالیانه 18.12 درجه سانتی گراد و تبخیر و تعرق سالیان 1747.2 می باشد. سه پایه درخت بلوط مد نظر قرار گرفت. تعداد 10 نمونه پیش به طول 20 سانتی متر به منظور اندازه گیری مقاومت کششی ریشه درختان بلوط و از هر منطقه قطری ریشه 5-0 ؛ 10-5 ؛ 15-10 و 15-20 میلی متر طبقه بندی قطری برداشت و با قرار دادن در الکل اتیلیک 15% آزمایشگاه مکانیک مواد منتقل و با استفاده از دستگاه کشش شیمادوز ، مقاومت کششی پیش به تعداد 120 عدد نمونه اندازه گیری شد. اطلاعات دیگر شامل قطر برابر سینه، ارتفاع و سن درخت، قطر تاج پوشش، دانه بندی ذرات خاک در طبقات قطری متفاوت نیز اندازه گیری شد. اطلاعات حاصله با تأمین مفروض حاکم داده های آماری در محیط spss نسخه دی که با استفاده از مدل رگرسیون خطی بررسی گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که شعاع پراکنش همیشه با میزان رطوبت خاک هم بستگی معنی دار، مکبث و ضعیف دارد در حالی که با شعار تاج پوشش هم بستگی مستقیم و زیاد دارد . و ارتفاع درخت دو قطب پیش دارای هم بستگی معنی داری، مستقیم و متوسط می باشد، تاج پوشش درخت رابطه مستقیم و معنی دار با سن درخت نشان داد. عمق و ریشه درختان بلوط رابطه معکوس و معنی داری با شعاع تاج پوشش و قطر برابر سینه و سن درختان موردنظر نشان داد. مقاومت کششی ریشه دار و رابطه معکوس و معنی داری با قطر ریشه بود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که با توجه به وجود یک لایه هارد پن در عمق 40 سانتی متری خاک در منطقه دشت برم کازرون و جلوگیری از نفوذ خویش به اعماق خاک و عدم دسترسی به رطوبت در تحت عرض می بایست با اجرای عملیات آبخیزداری از قبیل هلالی آبگیر، سنگ فرش زیر تاج پوشش و عدم اجرای شخم سالیانه ضمن افزایش رطوبت خاک از تبخیر رطوبت جلوگیری به عمل آید.

فارس، دشت برم کازرون، بلوط، مقاومت کششی ریشه، حفاظت خاک