فرح روز زهری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور ،کارشناس آزمایشگاه، گروه زیست شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
سیدمهدی رضوی - دانشیار گروه زیست شناسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
معصومه عابدینی - استادیار گروه زیست شناسی دانشگاه پیام نور
هما عرش نشین - کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

استویا Stevia rebaudiana گیاهی دو لپه از خانواده آستراسهAsteraceae است که به دلیل خاصیت شیرین کنندگی بالا و غیر کالری زا بودن اهمیت غذایی و دارویی و اقتصادی فراوان دارد. ماده مؤثر این گیاه استویوزید نام دارد که می تواند به عنوان شیرین کننده طبیعی به جای شیرین کننده های مصنوعی مورد استفاده قرار گیرد. به منظور بررسی تأثیر ترکیب تنظیم کننده های رشد گیاهی مناسب در الغای کالوس با استفاده از برگ گیاه استویا آزمایشی با استفاده از غلظت های مختلف هورمون های اکسینی NAA IBA تأکید با سیتوکینین های BAP و KINدرغلظت های 0/5 ، 1 ، 1/5 و 2 باشد میلی گرم در لیتر از هر کدام 36 تیمار در شرایط کشته درون شیشه ای و با استفاده از محیط کشت موراشیک و اسکوگ MS انجام پذیرفت. همچنین به منظور بررسی تأثیر کاربردهای مستقل هورمون های ذکر شده برکالوس زایی آزمایشگاه دیگری با استفاده از غلظت یک میلی گرم در لیتر هورمون ها صورت گرفت. برای این منظور نیز نمونه ها پنج - چهار هفته پس از کشت مورد بررسی قرار گرفتن. نتایج نشان داد که بهترین تیمار برای افزایش وزن تر کالوس گیاه استوما یا در تیمارهای و IBA+BAP IBA+ KIN NAA+BAP NAA+KIN تصحیح 1+1 2+2 1+1 2+0/5 میلی گرم در لیتر بود. هورمون های اکسینی NAA و IBA اعطایی در دل های یک میلی گرم در لیتر باعث تولید کالوس با وزن ر بالا شدن در حالی که در تیمار حاوی سیتوکینین به عنوان تیمار کالوس زا شناخته می شود ولی الغا کالوس در گیاه سویا در محیط کشت حاوی NAA یا IBA بدون حضور سیتوکینین نیز صورت می گیرد. در حالی که محیط کشت حاوی KIN و BAP به تنهایی در القای کالوس مؤثر نبود.

استویا، القا کالوس، تنظیم کننده های رشد گیاهی، کشت درون شیشه ای