حلیمه موذنی - دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه علوم خاک،دانشکده کشاورزی،دانشگاه ارومیه
سالار رضاپور - دانشیار گروه علوم خاک،دانشکده کشاورزی،دانشگاه ارومیه

توزیع عناصر کم مصرف در محیط های خاکی بکر تابع دو عامل می باشد: 1 - ترکیب کانی شناسایی مواد مادری 2-فرایندهای ژئوشیمیایی و پدوشیمیایی که در خلال هوا دیدگی و تشکیل خاک بر روی مواد مادری صورت می پذیرد. تفاوت بین غلظت عناصر در مواد مادری نسبت به خاک های تشکیل شده از آنها در شرایط طبیعی نتیجه فرآیندهای خودسازی می باشد. لذا تعیین دامنه و توزیع شکل قابل استفاده (DTPA) عناصر کم مصرف روی و مس و منگنز و تعیین روابط احتمالی آنها با تیپ های مختلف لند فرم از اهداف مهم این تحقیق می باشد. بدین منظور تعداد 8 پروفیل در 4 لندفرم عمده جنوب دشت ارومیه توسط اطلاعات خاک شناسی و نرم افزار Google earth شناسایی و مورد ارزیابی قرار گرفتند پروفیل 1 و 2 در لند فرم دشت آبرفتی دامنه ای پروفیل 3 و 7 در لند فرم دشت آبرفتی رودخانه ای پروفیل 4 و 5 در لندفرم تراس و پروفیل 6 و 8 در لندفرم اراضی پست مورد ارزیابی واقع شدند. تمامی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی دارای اختلاف معنی داری در لند فرم های متفاوت می باشند. از طرفی میانگین میزان روی در محدوده سطحی از 0.20 در لندفرم تراس تا 1.15 در لندفرم اراضی پست متغیر و معنی دار می باشد.توزیع پروفیلی روی همبستگی مثبت و معنی داری را با میزان واکنش خاک نشان داد بیشترین میانگین میزان منگنز در محدوده سطحی در لند فرم دشت آبرفتی رودخانه قرار گرفت و توزیع پروفیلی منگنز از همبستگی مثبت و معنی داری با میزان کربن آلی برخوردار بود. میانگین میزان مس در محدوده سطحی از 0.72 تا 2.33 در لند فرم دشت آبرفتی رودخانه ای متغیر و معنی دار بود. توزیع پروفیلی مس نیز از همبستگی مثبت و معنی داری با میزان واکنش خاک، کربن آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی نشان داد.این تغییرات نقش قابل توج تیپ های مختلف لندفرم را در توزیع عناصر کم مصرف و سایر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی بیان می دارد.

لندفرم،عناصر کم مصرف،زراعی،ارومیه