حمید توانا - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه زابل
علیرضا کرباسی - استادیار، دانشگاه زابل

هدف این مقاله تحقیق اهمیت سیاستهای کلان و تجاری بر بخش کشاورزی ایران است . با توجه به اتکاء ایران به درآمدهای نفتی و نوسانات فراوان این درآمدها که اقتصاد ایران را با بحران مواجه کرده و خواهد کرد، بایستی به بخش های دیگر اقتصاد، توجه شود که بخش کشاورزی در این زمینه دارای مزیتهای فراوانی است که بایستی تقویت شود . لازمه شکلگیری یک بخش قوی در درازمدت، اتخاذ سیاستهای مناسب است و این سیاستها بدون شناسایی و تشخیص عوامل مؤثر و مهم نمی تواند عملی شود . مدل ساختاری اقتصاد سنجی، برای تعیین ( tsls ( آثار تغییرات در سیاستهای کلان و تجاری بر بخش کشاورزی و تکنیک حداقل مربعات دو مرحله ای برای شبیه سازی معادلات در مدل بکار گرفته شد . داده های مورد نیاز تحقیق، مربوط به اطلاعات سری زمانی بین سالهای 1338 - 1384 بود که از طریق مرکز آمار ایران گردآوری گردید . نتایج نشان داد که %1 افزایش در تجارت ( کاهش تعرفه واردات ) سبب %0/35 افزایش درجه آزادی اقتصاد داخلی ( نسبت تجارت کل به درآمد کل ) می شود . همچنین نتایج، اثر مثبت و معنیدار مخارج دولتی و اثر منفی و معنیدار متغیر دامی سالهای انقلاب تا پس از جنگ را بر درجه آزادی اقتصاد داخلی نشان داد . نتایج نشان داد که با افزایش %1 در نسبت تجاری(FOB/CIF )نرخ مبادله واقعی برای صادرات %2/16 افزایش می یابد . در زمینه عوامل مؤثر بر قیمتهای نسبی داخلی کشاورزی ( شاخص قیمتی محصولات کشاورزی بر شاخص قیمتی مصرف کننده ) نتایج نشان داد که %1 افزایش در متغیرهای نرخ مبادله واقعی برای صادرات، عرضه پول و محصول ناخالص داخلی به ترتیب 0/42 ، -0/62 و - 2 درصد بر قیمتهای نسبی کشاورزی مؤثرند .

هزینه های دولت،نرخ مبادله واقعی، درجه آزادی اقتصاد داخلی، قیمتهای نسبی کشاورزی، نسبت تجاری