سمیه بهرامی - دانشجوی دکتری محیط زیست/دانشگاه علوم و تحقیقات واحد بوشهر
محمد رضا کریمی - محمدرضا کریمی /دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم

احداث سد باعث افزایش زمان ماند آب، ایجاد پدیده لایه بندی و مغذی شدن آب در مخزن می شود. پدیده ها باعث می شود آب خروجی از مخزن کیفیت پایین تری نسبت به آب ورودی داشته باشد. سد میناب در فاصله 3 کیلومتری از شهر میناب - استان هرمزگان است بررسی کیفی پارامترهایی از قبیل دما، نیتروژن نیتراتی، نیتروژن نیتریتی، فسفات، pH و EC در طول یک دوره یک ساله اندازه گیری و توسط مدل HEC-5Q شبیه سازی شد. سد میناب در فصل بهار و تابستان دارای لایه بندی حرارتی می باشد و بر اساس داده های اندازه گیری شده دو لایه اپی لیمنیون و ترموکلاین در مخزن شکل می گیرد اما بدلیل کم عمق بودن مخزن لایه هیپولیمنیون تشکیل نمی شود. بر اساس داده های شبیه سازی شده در مخزن در ماه های اردیبهشت، خرداد، تیر و مرداد لایه هیپولیمنیون نیز تشکیل شده است. با سرد شدن هوا لایه بندی در مخزن ضعیف شده و در ماه های آذر تا اسفند لایه بندی در مخزن وجود ندارد. غلظت نیتروژن نیتراتی نیز از اوایل بهار روند نزولی پیدا می کند و در آبان ماه به کمترین میزان خود می رسد و از آن به بعد روند صعودی پیدا می کند. غلظت نیتروژن نیتریتی و فسفات در مخزن بسیار اندک بوده و در ماههای فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر غلظت نیتروژن نیتریتی در مخزن کاهش می یابد و در ماههای مرداد و شهریور بصورت چشمگیری افزایش می یابد، این افزایش می تواند به علت شستشوی کودهای شیمیایی داده شده به اراضی اطراف سد می باشد. غلظت pH و EC در فصلهای بهار و تابستان با گرم شدن هوا افزایش یافته و در پاییز و زمستان با سرد شدن هوا غلظت شان کاهش می یابد. در تمام موارد مدل HEC-5Q شبیه سازی را حد بسیار خوبی انجام داده است.

مدل HEC-5Q، درجه حرارتی – مغذی شدن – کیفیت آب