مهرنوش بیات - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، گروه زمین شناسی، شیراز، ایران

ایران یکی از معدود کشورهای دارای توانایی بالقوه توسعه زمین گردشگری در ارتباط با گنبدهای نمکی است. این ساختارناشی از تنوع زمینشناختی قابل ملاحظهای در ارتباط با عملکرد دیاپیریسم به صورت پلاگها و گنبدهای نمکی است. شواهد این عملکرد به صورت فعالیتهای تکتونیکی، رخنمونهای مختلف از انواع سنگها، پدیده های ژئومورفولوژیک متنوع و تغییرات املاح آبهای زیرزمینی، جاری و خاک است . برخی از این گنبدها دارای جاذبههای زمینشناختی بوده و قابلیت تبدیل شدن به ژئوسایت را دارند و برخی در ارتباط با آثار تاریخی و فرهنگی باستانی هستند. رشته کوه زاگرس به دلیل فراوانی و تنوع بیرونزدگیهای حاصل از این فعالیتها دارای شهرت جهانی است. بیشترین تعداد و متنوعترین این اشکال در محدوده استان فارس است. منشأ این نهشتههای نمکی سری هرمز نام دارد .پژوهش حاضر با هدف بررسی گنبدهای نمکی استان فارس و نشاندادن نقش آنها در توسعه صنعت زمین گردشگری صورت گرفته است . در راستای اجرای این پژوهش، ابتدا پدیدههای زمینشناسی و زمینریختشناسی در محدوده مکانی استان فارس جمعآوری شدهاند. در مرحله بعد بیش از سیصد پدیده ژئومورفولوژیک، با ارزش ژئوتوریسمی، انتخاب و از دو دیدگاه خاستگاه تشکیل و نوع پدیده ژئومورفولوژیک تفکیک و معرفی شدهاند. از دیدگاه نخست پدیدههای تکتونیکی که گنبدهای نمکی را نیز شامل می شود، با 28 % و از دیدگاه دوم گنبدهای نمکی با 18 %، دارای بیشترین فراوانی بودهاند. خروجیهای این پژوهش، اهمیت گنبدهای نمکی به عنوان ژئوسایت های بالقوه در توسعه زمین گردشگری را نشان می دهد

گنبد نمکی، زمین گردشگری، ژئوسایت، زاگرس، فارس