ابراهیم محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد،دانشگاه پیام نور،مرکزآمل،ایران

در این مقاله، سعی شده است، که جایگاه عشق و اهمیت آن از دیدگاه برخی شاعران ملکوتی و عارفان، به خصوص «بایزید بسطامی و ابوسعیدابوالخیر» بیان گردد. عشق عنصری است که عاشق را مجذوب در معشوق میگرداند. و در وجود محبوب ذوب میگردد. عشق نهایت شوق و میل شدید به چیزی است. عشق آتشی است که در قلب و دل عاشق، واقع شود و محبوب را بسوزاند. عشق عرفانی، مفهومی وسیع و چند گونه درفرهنگ عرفانی همه ی ملت های دیگر در جهان دارد. عشق، شاخص جوهرهی ذات الهی است. عاشق بود که «کن» گفت و مخلوقی در شمایل انسان آفرید تا که با وی سخن گوید و خود هم عاشق و هم معشوق بندهی خویش گردد. در عرفان بایزید عشق جایگاه خاصی دارد و بایزید برایدست یافتن به کمال عشق، خود را نمیبیند و کالبد و جان را از هر چه غیر اوست خالی میگرداند تا به او (معشوق) نزدیکتر شود. و همین عشقعرفانی است، که وی را به مرتبه ی فنا می کشاند و چون فنا شد در حق باقی می ماند. ابوسعید یکی دیگر از عرفایی است، که عشق و محبت راسرچشمه ی ارتباط با خالق می داند. عشق و سماع در اندیشه ی عرفانی ابوسعید چنان پررنگ است، که آن را پایه ی ارتباط بین خالق و مخلوققلمداد می کند، و مهرورزی را اصل عشق ورزی می داند و چون پلی می پندارد، که بنده را به آفریننده می رساند.

عشق و محبت، بایزید بسطامی، ابوسعید ابوالخیر، عرفان