شکرالله پورالخاص - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی
زهرا سلجوقی - دانشجوی ارشد زبان و ا دبیات فارسی (گرایش تطبیقی) دانشگاه محقق اردبیلی

تهران مخوف اثر مشفق کاظمی و میرامار اثر نجیب محفوظ هر دو به ترتیب به عنوان رمان اجتماعی ایرانی و مصری هستند. در این مقاله سعی برآن است که نشانه های اجتماعی این دورمان را از منظر علم نشانه شناسی تبیین کنیم. در ابتدا گذری به تاریخچه نشانه شناسی می زنیم آنگاه به تعریف علم نشانه شناسی و نشانه شناسی اجتماعی می پردازیم و خلاصه ای از دو داستان را آورده، سپس جلوه های مختلف نشانه های اجتماعی این دو رمان را در حوزه هایی همچون نشانه های هویت، آداب و معاشرت که هر کدام از این حوزه ها زیر مجموعه هایی دارند، بررسی کنیم و به این مسئله پی ببریم که چگونه این دو نویسنده قهار با به کارگیری این نشانه ها توانسته اند اوضاع نابسامان جامعه خود را به تصویر بکشند.

نشانه، نشانه شناسی اجتماعی، تهران مخوف، میرامار