فاطمه پاسبان - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و بررسی مسایل روستایی وزارت جهاد کشاورزی

اعمال سیاستهای گوناگون به منظور توسعه فرصتهای شغلی در برنامه های توسعه ای کشور همواره مورد توجه سیاستگذاران بوده که یکی از این سیاستها، ایجاد صندوق توسعه اشتغال روستایی با هدف افزایش میزان اشتغال در مناطق روستایی کشور می باشد . ادامه سیاست مزبور و یا تغییر در فرآیند آن نیازمند ارزیابی از عملکرد آن در روستا و میان روستائیان می باشد . به همین منظور این مقاله درصدد آن است که با بررسی عملکرد صندوق توسعه اشتغال روستایی به این سوال پاسخ دهد که آیا صندوق توانسته است نقشی در توسعه فرصتهای شغلی در روستاهای استان خراسان داشته باشد ؟ اطلاعات مورد استفاده از طریق پرسشنامه که شامل 152 پرسشنامه دریافت کننده تسهیلات و 20 پرسشنامه روستا است، حاصل شده است . نتایج تحقیق نشان می دهد که اعطای تسهیلات در روستاهای بزرگ از نظر جمعیت ، روستاهای دارای باسوادو جوانان و بیکاران بیشتر بوده است . در میان دریافت کنندگان تسهیلات اطلاعات نشان می دهد که افراد جوانتر با بنیه مالی متوسط توانسته اند از تسهیلات اعطایی بیشتری بهره مند شود . در این میان مردان بیشتر از زنان هم از نظر تعداد و هم مبلغ از تسهیلات بهره برده اند . از سوی دیگر اطلاعات نشان می دهد که برای ایجاد یک شغل در روستا در حدود 7 میلیون تومان هزینه شده است . همچنین بر آورد مدل رگرسیونی نشان می دهد که اثر تعداد افراد خانوار ، درآمد کشاورزی و سواد بر میزان تسهیلات دریافتی مثبت و اثر سن منفی می باشد . اثرتعداد افراد خانوار و سواد بر میزان وام دریافتی بیش از متغیرهای دیگر است . از این رو توجه به برنامه های آموزشی ( همگانی و تخصصی ) به منظور توسعه مشاغل در روستاهای استان خراسان در کنار سیاستهای اعطای تسهیلات اشتغالزا ضروری است . از جمله توصیه های سیاستی در راستای توسعه فرصتهای شغلی در روستا از طریق اعطای تسهیلات اشتغالزا تعیین معیار و شاخص های علمی ، دقیق و مناسب برای اولویت بندی روستاها و افراد متقاضی وام بر حسب منطقه و شرایط آن ، شناسایی فرصتهای شغلی پایدار در روستاها و ارائه آن به متقاضیان وام ، توجه به روستاهای کوچک از نظر جمعیتی در جهت داشتن سهمی از تسهیلات اشتغالزا، فراهم سازی امکانات و تمهیدات لازم جهت استفاده جوانان و تحصیلکرده ها از تسهیلات صندوق، فراهم سازی امکانات مناسب برای استفاده بیشتر زنان از اعتبارات صندوق ، فراهم سازی زمینه های مناسب برای توسعه فعالیت سایر بخشهای اقتصادی از جمله صنعت و خدمات در روستا و فراهم سازی زمینه مساعد برای بهره گیری روستاهای فقیر و روستائیان فقیر از تسهیلات صندوق می باشد

اشتغال روستایی / تسهیلات اعتباری / استان خراسان / صندوق توسعه اشتغال روستایی