کیومرث نوری - عضو هیات علمی سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی

منابع داخلی تولید روغن نباتی عمدتاً شامل پنبهد انه، سویا، آفتابگردان و گلرنگ بوده و در سال های اخیر نیز کلزا به آنها اضافه شده است . ایران امروزه یکی از بزرگترین واردکنندگان روغن نباتی به شمار می رود . در این راستا " طرح تأمین منابع روغن نباتی کشور "1384-93 در وزارت جهادکشاورزی به اجرا در آمده است تا با افزایش تولید دانه های روغنی در کشور، درصد خوداتکایی به تولید داخلی این محصول را افزایش دهد . مقاله حاضر وضعیت حمایت از دانه های روغنی را به مورد بررسی قرار می دهد، در این راستا تلاش گردیده است مایتهای مستقیم و غیرمستقیم سیاستهای دولت مورد تفکیک قرار گیرد . دورۀ مورد مطالعه سالهای 1376-83 بوده و آمار و اطلاعات مورد نیاز از منابع مختلف از جمله طرح هزینه تولید وزارت جهادکشاورزی و بانک مرکزی استخراج گردید . بررسی وضعیت حمایتی دانه های روغنی نشان می دهد که علیرغم وجود مزیت نسبی در تولید دانه های روغنی در بیشتر استان های عمدۀ تولیدکننده این محصولات، در کل سیاست های دولت جنبه حمایتی نداشته است ، برای رسیدن به اهداف برنامه اولامی بایست حمایت موثر از تولید دانه های روغنی در کشور به اجرا درآید . ثانیاً نیازمند دیدگاه سیستمی است تا مجموعه محصولات کشاورزی در یک چارچوب مدنظر قرار گیر ند تا بدین نحو برنامه ریزی مجزا برای هر محصول در نهایت منجر به تضادی محصولی جدی تر در ساختار تولید محصولات کشاورزی نگردد

سیاست های حمایتی، حمایت مستقیم، حمایت غیرمستقیم، دانه های روغنی، ایران