جواد ایرجی - دانشجوی دکتری رشته معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
سپیده ملکی - کارشناس ارشد رشته معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

ایران در دوره قاجار، با مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بسیاری مواجه شد و اعزام ایرانیان توسط عباس میرزا به اروپا جهت تحصیل در علوم نظامی، طب، معماری و نقاشی و پس از آن سفرهای اروپایی ناصرالدین شاه مسیر را برای مواجهه ایرانیان با غرب و تجددگرایی بیشاز پیش هموار نمود. آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است، مقایسه تطبیقی معماری و نقاشی در این دوره و بررسی و تطبیقاین دو، از دیدگاه های کاربردی، موضوعی و گرایشی می باشد. این پژوهش از نوع کیفی-توصیفی بوده و از نظر نتیجه پژوهش کاربردی و منطق پژوهش نیز استنتاجی-قیاسی می باشد. در این مقاله، در ابتدا گذری بر تحولات ایران در دوره قاجار خواهیم داشت، سپس معماری و نقاشی قاجار و ویژگی های آنها مورد مطالعه قرار خواهد گرفت و سپس به بررسی تطبیقی معماری و نقاشی این دوره خواهیم پرداخت.نتایج این پژوهش نشان می دهد بسته بر نوع گرایش و کاربرد هر بنا، نقاشی های موجود در آن بنا از تشابهات بسیاری در زمینه های مسائل تجربه فضایی، اختصاصات فضایی، غرب گرایی، طبیعت گرایی، تاثیر فعالیت های روزمره زندگی، پرسپکتیو، ریتم و تکرار برخوردار هستند.

مقایسه تطبیقی، معماری، نقاشی، قاجار