غزاله چهرازی - پژوهشگر دکتری معماری ،گروه معماری،دانشکده هنر،معمازی و شهرسازی،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،اصفهان،ایران

اصفهان یکی از کهن ترین شهرهای ایران و مکان ظهور بخش اعظمی ازغنی ترین آثار معماری این سرزمین است.در میان این آثار خانه های تاریخی اصفهان جایگاهی ارزشمند دارند که بیشتر مربوط به دوره صفویه تا اواخر پهلوی اول می باشند این درحالی است که با توجه به قدمت شهر و وجود با فت های قدیمی چون جوباره احتمال وجود خانه هایی در دوران قبل از اسلام نیز در این شهر وجود دارد اما خانه های تاریخی با ارزش شناخته و ثبت شده توسط میراث فرهنگی بیشترمربوط به دوره صفویه تا پهلوی اول است.از سوی دیگرخانه پدیده ای است حاصل برهم کنش لایه های گوناگون ،که فرهنگ و اجتماع نقشاساسی در شکل دهی آن دارند و دوره های تاریخی گوناگون با شرایط اجتماعی و فرهنگی متفاوت می توانند تغییراتی در الگوی خانه های آن دوره ایجاد نماید. از آنجا که بسیاری سرآغاز مدرنیته در جامعه ایرانی را از دوران اجباری پهلوی اولعقبتر میدانند و ریشه هایی از گرایشات خود جوش مردمی و اجتماعی به مدرنیته را در دوران قاجار می یابند ،در این مقالهسعی شده با مطالعه تطبیقی خانه های تاریخی اصفهان در دوره صفویه و قاجار ،شباهت ها و تفاوت ها ی خانه ها ی این دو دوره از بعد فضا و کالبد معماری مشخص شده و نقش تحولات حاصل در جامعه در دوران قاجار را در ایجاد این تفاوت ها بررسی نماید.روش تحقیق به کار گرفته شده در این مقاله توصیفی تاریخی است و جمع آوری اطلاعات بر اساس مطالعات – کتابخانه ای و مشاهدات میدانی بنا ها صورت گرفته و از طریق مقایسه و تفسیر تحلیل شده اند

خانه،اصفهان،مدرنیته،معماری صفویه و قاجار