مهتاب آمیغ - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نائین
یونس چنگلوایی - دکترا شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نائین

توسعه بی رویه و بدون برنامه شهرها و توجه نکردن به الگوهای توسعه فضایی مناسب باعث ضعف در شکل و محتوای فضاهای ورودی شهرها در ایران گردیده است. المانها میتوانند مانند هر عنصر شهری در سیما و منظر شهری نقشمهمی داشته باشند و با مخاطب خود ارتباط برقرارکنند، که این امر نیازمند به داشتن مطالعات کامل از ویژگی های اقلیم، فرهنگی، آداب و رسوم و... منطقه میباشد، که درصورت رعایت این نکات، المانهای شهری میتوانند درعملکرد خود موفق شوند و هویت شهری را به نحو احسن به اجرا گذارند. اگر در محیط و کالبد شهر هیچ نماد و نشانه ای از گذشته وجود نداشته باشد هویت شهر کم رنگ میشود. (آتیشین بار، 3:1388 ) اگر المان موجود در ورودی شهرها هویتی نداشته باشد دچار سردرگمی برای افراد گذر در این فضا نیز اتفاق میافتد. بی توجهی به طراحی مناسب درورودی شهرها باعث به وجود آمدن نابسامانی هایی شده است. نابسامانی در سازمان ادراکی، نابسامانی در سازمان فعالیتی، نابسامانی در سازمان بصری، نابسامانی در سازمان کالبدی، نابسامانی در سازمان محیط زیست، نابسامانی در سازمان ارتباطی. (ثبوتی، 1331 ) میتوان بیتوجهی به فرهنگ را، دلیلی بر بیهویتی شهرها دانست. و وقتی که هویتی در ورودی شهرها نباشد ذهنیتی نیز نه تنها برای مردم بلکه برای توریست نیز ایجاد نمی کند. در این مقاله به معنای المان و تقسیم بندی آنها و همچنین تأثیری که المانها بر هویت شهر میگذارد پرداخته شده است. قسمت بعدی مقاله به اصول طراحی المان و نمونه موردی (المان میدان حضرت ولی عصر شهر شاهین شهر) پرداخته میشود.

المان، ورودی شهر، هویت، شاهین شهر