زهره مقصودی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه شیراز
محمد علی آبادی - دکتری معماری، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز
کاوه فتاحی - دکتری معماری، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز
امین حبیبی - دکتری معماری، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز

امروزه استفاده از اصطلاح هویت مکان در اشاره به رابطه مکان و هویت، و مفاهیم مرتبط با آن، متداول شده است. مفهوم هویت مکان در واقع از سه تئوری اصلی نشئت می گیرد که ریشه در روان شناسی محیطی و روان شناسیاجتماعی دارند. تئوری های هویت مکان، هویت اجتماعی و فرآیند هویت هر یک از دیدگاهی متفاوت به توصیف رابطه هویت و محیط مصنوع می پردازند. مفهوم هویت مکان از مفاهیم کلیدی در رابطه با مکان محسوب می شود و از این جهت در شاخه های معماری و طراحی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. از آن جایی که این مفهوم بر گرفته از هرسه تئوری هویت مکان است، شناخت این تئوری ها برای پژوهشگران در زمینه مکان و نیز طراحان، در جهت درک بهتر آنان از مفهوم هویت مکان ، ضروری به نظر می رسد. فرض پژوهش بر آن است که هر یک از این سه تئوری، بخشی ازمفاهیم مرتبط با هویت مکان را در بر می گیرند و از دیدگاه خود به جنبه های مختلف رابطه هویت و مکان می پردازند. بنابراین، هدف در این پژوهش معرفی این تئوری ها و شرح و بررسی ویژگی های هر کدام و بیان محدودیت ها و نقاط قوت آنهاست . در نگارش مقاله از شیوه توصیفی تحلیلی بهره گرفته شده است. به طور خلاصه از مطالب درج شده در این مقاله می توان نتیجه گرفت؛ که تئوری های هویت مکان، هویت اجتماعی و فرآیند هویت، جدای از زاویه دید، از نظر هماهنگی با دیگر تئوری های روان شناسی، نحوه تعریف جایگاه هویت مکان در مبحث هویت و تمرکز بر جنبه های فردی و یا جنبه های اجتماعی در رابطه با هویت، قابل مقایسه اند

هویت مکان، تئوری هویت مکان، تئوری هویت اجتماعی، تئوری فرآیند هویت