مریم واجب منفرد - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
هادی کشمیری - دکترای شهرسازی، استادیار، گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

مفهوم اصالت انسان، محیط و زمان، فلسفه پیچیده ای که در طول تکوین و بنیاد جهان هستی پیوندی پایدار و مستحکم داشته و به مسئله بقا زندگی تداوم، ارزش و معنا بخشیده اند. هر اعتقاد و دیدگاه معیارهای خاص خود را برای شهر و ساکنانش دارد که از معیار دیگر فرهنگها مستقل و در آثار گذشتگانش تجلی یافته است. امروزه گردشگری یکی از بزرگترین و سود آورترین بخشهای اقتصادی جهان با بزرگترین انگیزه های بین المللی برای بیشترین سرمایه گذاری میباشد. بعضی از کشورهایی که از تمدنی کهن و آثار تاریخی غنی و تنوع اقلیمی و فرهنگی و وسعت جغرافیایی مناسب برخوردار هستند، صنعت گردشگریشان توان بالقوه ای داشته و همواره عدم توفیق در جذب گردشگران از موضوعات مهم محافل فرهنگی, اقتصادی و پژوهشی و دستگاههای اجرایی حکومتها بوده است. پژوهش حاضر کاربردی و در عرصه دانش معماری است و روش تحقیق آن، تحلیلی توصیفی با تکیه برمطالعات کتابخانه ای و میدانی، درپی آن است که تاثیر متغیر های توسعه پایدار گردشگری را در نمونه موردی بافت قدیم شیراز که جایگاه کم نظیر معماری ایرانی–اسلامی است، مورد بررسی قرار دهد تا بدین وسیله هدف اصلی که بقا بافت های قدیم است، حاصل شود. بدین طریق گامهای موثری در جهت پاسخگویی به نیازهای ساکنان و بهبود ارایه خدمات متناسب با نیاز گردشگران به منظور تامین رضایت هردو برداشته شود. یکی از اهداف توسعه پایدار،حفظ کالبد باارزش با پتانسیلهای خاص در یک منطقه است. شناخت عوامل پایداری صنعت گردشگری و توسعه آن در جهت شناخت معماری منطقه راه حل ارائه شده نسبت به مشکلات محیطی در بافتهای قدیمی خواهد بود. توسعه پایدار گردشگری در بافتهای قدیم، در صورتی جامه عمل خواهد پوشید که دوشرط را پذیرفته باشیم، یکی رضایت خاطر کامل گردشگران در طول مدت سفر و دیگری نیاز ساکنین در ابعاد مختلف تامین شده باشد. با توجه به آن ابتدا باید مشخص شود آن انتظارات چه هستند, سپس باید اهدافی تعیین کرد و نیروهای ساکن محلات را در زمینه هایی که برای گردشگر مهمترین هستند آموزش داده و از این طریق گام های اساسی در جهت جلب رضایت گردشگران برداشت, چراکه رضایت گردشگر, منبع سود و گردشگری پایدار در یک منطقه است و مناطقی که نمیتوانند گردشگران را راضی نگاه دارند سود خود را در درازمدت از دست میدهند.

گردشگری پایدار، معماری ایرانی – اسلامی، مشارکت ساکنین، بافت قدیم شیراز