بهروز توکلی - مربی گروه هنر و معماری دانشگاه پیام نور
محمد آقائی اصل - استادیار گروه فنی و مهندسی دانشگاه پیام نور

مجموعه مراکز مذهبی، آرامگاهها و مقابر، بیش از هر نوع بنای معماری در ایران، درگذشته وحال مورد توجه مردم بوده و هست، دلیل این توجه و احترام تقدسی است که مسلمانان به ویژه شیعیان بر این بناها قائل هستند. از میان این گونه بناها آرامگاه ها بعد از مساجد بیش ترین حجم بناهای بازمانده در معماری اسلامی را به خود اختصاص داده اند. غالب آن ها به استناد شکل ظاهریشان «قبه» و یا «گنبد» و به اعتبار رایج ترین عملکردشان «تربت» و یا در اشاره به مفهوم دینی و مذهبی شان «امام زاده» نام گرفته اند. از زمان طلوع دین مبین اسلام در ایران مشاهده می کنیم که کمتر شهر و یا روستایی است که امامزاده و زیارتگاه و مقبره آرامگاهی در آن نباشد. انگیزه ساخت و فلسفه وجودی چنین مجموعه هایی و نظریات ارائه شده توسط محقیق در خصوص بناهای آرامگاهی دوره ایلخانی بخش مبانی پژوهش را شکل می دهد. بررسی معماری مقابر در بناهای ایلخانی و بازخوانی یکی از ارزنده ترین نمونه های امامزادگان آن دوره به نام بقعه امامزاده سید حمزه (ع) در محله سرخاب تبریز بخش عملی پروژه را شکل داده است. پژوهش حاضر به روشی توصیفی- تحلیلی به مدد مطالعات کتابخانه ای و بررسی اسناد تاریخی سعی بر این هدف دارد تا با تجزیه و تحلیل یافته های نظری و عملی مطالعه شده به مفاهیم هنری و عناصر معماری بناهای متبرکه و بقعه امامزاده سید حمزه(ع) بررسی شود.

بقاع متبرکه، امامزاده، سیدحمزه، تبریز، هنر اسلامی