فرزانه علی محمدی - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
محمدرضا بمانیان - استاد، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، تهران
مجتبی انصاری - دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، تهران

ایرانیان در گذشته عنایت خاصه ای به حفظ و حراست حریم خانه و به تبع آن خانواده خویش داشته اند و با تدابیر نغز و پوشیده از تأملی در ورودی ها و سایر فضاهای سیال و ساکن بخش های خانه، حریم فضایی را ایجاد و از ورود اشخاصی که در حکم نامحرم تلقی می شدند، جلوگیری می کردند. فضاهای حریم در قسمت های مختلف خانه از ورودی، حیاط،اتاق ها و ....وجود داشته است. این مسئله اهمیت صیانت از حریم خانواده را بیشتر متذکر می شده است. با ورود فرهنگ بیگانه و نامتجانس و تغییرات فرهنگی منتج از آن و تاثیرش در معماری، به تدریج فضاهای حریمی – ارزشی رو به کاستی قابل تأملی نهاد. پژوهش حاضر به بررسی فضاهای حریم در خانه های سنتی و معاصر و مقایسه تطبیقی آن ها پرداخته است. از میان نمونه های مورد بررسی سه نمونه از خانه سنتی و سه نمونه از خانه های معاصر به عنوان شاهد آورده شده است،که بدین منظور روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، جهت شناخت فضاهای حریم در خانه های سنتی و نیز تحلیل نمونه های معاصر در تطبیق یافته ها صورت پذیرفته است. یافته ها حاکی از آن است که در خانه های معاصر، فضاهایی که به واسطه آن حریم ایجاد و یا مفهوم حریم به نحوی از آن؛ استنباط می شود، به صورت محسوسی تقلیل یافته است.

حریم، خانه سنتی، خانه معاصر، شهر قزوین