بررسی گونه شناسی گنبد سروک در بقاع متبرکه شیراز

پشت زمینه:گنبدهایکی از علایم معماری اسلامی هستند که متنوع ترین آنها در ایران به کار گرفته شده اند. مصالح آنها از خشت خام با اندود کاهگل یا آجر و سنگ است. گنبدایرانی جدا از معنای ویژهای که نزد معماران دارد،همواره در نهاد هر ایرانی حس تعلق را زنده کرده است. گنبدایرانیباروح ما پیوندی عمیق دارد،این حس را چه در به تماشا نشستن آن از بیرون و چه با غرق شدن در آسمان گنبد از درون بنا میتوان یافت. هدف این بررسی شناسایی گنبد سروک در بقاع متبرکه شهرشیراز است. روش کار:با بررسی گنبد های علی ابن حمزه ،شاهچراغ ،امامزاده میر محمد ،امامزاده زنجیری، سید علاالدین حسین، بقعه ی سید تاج الدین در بین مابقی گنبد ها ی موجود ،از لحاظ نوع پوسته، وضعیت فرم ،زوایا و روش رسم و اجرای انها به بررسی این بقاع پرداختیم. نتیجه گیری :درشیوه ی اجرای گنبد سروک از روش گنبد دو پوسته ی گسسته(میان تهی)استفاده می شود ،در این وضعیت آهیانه(پوسته داخلی گنبد ) و خود تا ناحیه شکرگاه یعنی زاویه22/5 درجه نسبت به سطح افقی کاملاً به هم پیوسته اند.در چنین ترکیبی خود وآهیانه کاملاً از هم جدا هستند . تا از نظر تقسیم بارها و نیروهای وارد بر گنبد دوپوسته با هم کار کنند و در مجموع گنبد یک پارچه شود بحث :گنبد سروک دارای تشابه زیادی با گنبد نار است. گنبد سروکقبلا در شیراز وجود داشته ، اما در حال حاضر تقریبا از این نوع گنبد نداریم. واژه شناسی:به لحاظ واژه شناسی گنبد در معنای عام به هر شکل و صورتی که باشدکلمه dome را داراست. اما اگر شکل گنبد به صورت فرم منحنی باشد,عنوانpolacu انتخاب می کند.

Keywords:

گنبدسروک-گنبد-شیراز-معماری اسلامی