ابراهیم دلایی میلان - دانشجوی کارشناسی ارشد برنام هریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
زهرا غفاری آذر - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران

امنیت فضاهای شهری به عنوان یکی از پایه ای ترین مؤلفه های ارتقا کیفیت زندگی ساکنین شهرها محسوب می شود. تحقق پذیری امنیت و کاهش وقوع جرم در فضاهای شهری در حوزه مطالعات شهرسازی نیازمند بازشناسی و بازتعریف اصول حاکم بر شهرسازی ایرانی-اسلامی است. اصل سلسله مراتب به عنوان یکی از مهم ترین این اصول، در بستر فضاهای شهری امروزی مورد غفلت قرار گرفته و در نتیجه پتانسیل هایی را برای جرم خیزی و ناامنی فضاها به همراه داشته است. لذا پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که: «اصل سلسله مراتب چگونه بر تحقق پذیری امنیت فضاهای شهری مؤثر واقع می شود؟» و «در جهت امنیت بخشی به شهرهای امروزی راهبردهای برنامه سریزانه و راهکارهای طراحانه در انتظام بخشی به سلسله مراتب فضایی چیست؟» روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله روش توصیفی با استفاده از تکنیک استدلال منطقی است؛ استدلالی که بر اساس «مطالعه اسنادی» از پژوهش های پیشین و مجموعه فکری امنیت شهری و اصل سلسله مراتب و همچنین «مشاهده میدانی» از فضاهای قابل دفاع و غیرقابل دفاع در بافت های قدیم و جدید به تحلیل سؤال پژوهش پرداخته است. واکاوی در اصل سلسله مراتب و تبیین جایگاه آن در ارتقا امنیت فضاهای شهری، پژوهش را به سمت ارائه راهبردهای مفهومی در حوزه برنامه ریزی شهری و راهکارهای اجرایی در حوزه طراحی شهری سوق می دهد؛ لذا نتایج پژوهش به راهبردها و راهکارهایی ختم می شود که با تقویت جایگاه اصل سلسله مراتب در فضاهای شهری امروزی، امنیت و آسایش جامعه را ارتقا می بخشد

سلسله مراتب، امنیت، فضاهای شهری، راهبردهای برنامه ریزانه، راهکارهای طراحانه