زهرا برزگر - عضو هیئت علمی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
حمیدرضا احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

موضوع زیبایی یکی از پیچیده ترین مفاهیم مطرح در هنر و معماری است. نظریات بسیار زیاد و متعددی درباره این مفهوم از قرون پیش از میلاد مسیح تا عصر کنونی وجود دارد، که هر یک زیبایی را به سبک و روش خود تعریف می کنند. این پژوهش سعی بر آن دارد با نگاهی فراگیر به این نظریات درک کند که زیبایی چیست و کدام اصول تداعی کننده مفهوم زیبایی در خانه های سنتی ایرانی هستند. از این رو هفت خانه سنتی افشاریان، فروغ الملک، قوام، کازرونی ها، سعادت، نصیر الملک و زینت الملک در شهر شیراز بعنوان نمونه های مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساز می باشد که بر اساس چارچوب نظری مطرح شده در مبانی نظری پژوهش تدوین شده است. پرسشنامه مذکور شامل 26 عدد سوال درباره مشخصات دموگرافیک پاسخ دهندگان، عوامل فرمی، تزئینات، رنگ، نمادها و حس لذت از خانه های مذکور بود. مشارکت کنندگان در این پژوهش به دو گروه معماران و غیر معماران تقسیم شدند. پاسخ های هر دو گروه مذکور از طریق نرم افزار SPSSو با کمک آزمون های T و F بصورت مجزا تحلیل و ارزیابی شده است. نتایج حاکی از آن است که افراد معمار نمودپذیری زیبایی را بیشتر در قالب فرم و مفاهیم درک می کنند و غیر معماران نمودپذیری زیبایی را در تصاویر بصری و پوسته خارجی بناها می بینند.

زیبایی، خانه های سنتی، عوامل بصری، عوامل فرمی، شهر شیراز